Ontwikkelingslanden en conflictgebieden. Martijn Schenk schreef voor Wakibi een boeiende en mooie serie over ontwikkelingslanden en conflictgebieden. Het eerste artikel in de reeks geeft een beeld van El Salvador, waar nog steeds de gevolgen van de burgeroorlog uit de jaren 80 en begin jaren 90 aanwezig zijn.
El Salvador ondervindt nog steeds de gevolgen van de burgeroorlog uit de jaren 80 en begin jaren 90. Na een periode van economische voorspoed, gaat het de laatste jaren minder in het land. El Salvador werd hard getroffen door de crisis en heeft te maken met veel gewelddadige conflicten.
Burgeroorlog
In 1980 kwamen revolutionaire guerrillagroepen in opstand tegen grote ongelijkheid tussen de rijke en kleine elite die de overheid, economie en het volk beheersten. De oorlog kostte ongeveer 70.000 mensen het leven. De schade aan de infrastructuur bedroeg ongeveer 2 miljard dollar.
Nadat de VN hielp bij sluiten van een vredesakkoord in 1992, kon de wederopbouw beginnen. Maar de orkaan Mitch in 1998 en een serie aardbevingen in 2001 kostte aan 1200 mensen het leven. Daar bovenop werden meer dan één miljoen Salvadoranen dakloos (1).
Toch was er sprake van een positieve economische groei na het sluiten van het vredesakkoord. Sindsdien heeft El Salvador aanzienlijke vooruitgang geboekt bij het ontwikkelen en handhaven van de vrede, schrijft de Wereldbank (2). Het land ging over naar een democratisch systeem en de gemiddelde jaarlijkse groei was in de jaren 90 ongeveer 6 procent. Tot de wereldwijde economische crisis in 2008 groeide het land gestaag door. Na magere jaren, zag het land de economie vorig jaar weer aantrekken.
Economische groei
Sinds de beëindiging van het gewapende conflict gaat het aanpakken van het armoedeprobleem met pieken en dalen. Tussen 1991 en 2002 daalde het aantal mensen in armoede met 27 procent en het aantal mensen in extreme armoede nam af met de helft. Maar na de economische crisis in 2008 daalde de export en steeg de werkeloosheid. Ook de prijzen voor voedsel en energie stegen en daarmee de armoede onder de bevolking. De laatste jaren trekt de economie weer aan en daalt het armoedecijfer weer (3).
De Salvadoraanse economie was vroeger vooral gericht op landbouw, maar nu dragen de dienstensector (63,8 %) en de zware industrie (25.5% ) het meeste bij aan het BBP. Het land richt zich vooral op de productie van chemicaliën, textiel, meststoffen, meubilair, lichte metalen en aardolie (5).
Tien procent van het geld is afkomstig uit de landbouw. Ongeveer de helft van het land in El Salvador wordt gebruikt voor het verbouwen van gewassen zoals mais, rijst, bonen, oliezaden, koffie en suiker of voor het houden van vee (6). Veel van deze producten worden geëxporteerd. ‘Duurdere’ producten zoals kapitaal, benzine, voedsel en elektriciteit worden vooral geïmporteerd.
Verenigde Staten
De Verenigde Staten is de belangrijkste handelspartner van dit Midden-Amerikaanse land. In 2001 ging El Salvador over op de Amerikaanse dollar als officieel betalingsmiddel. Daarnaast is de economie voor een groot deel (20%) afhankelijk van geld dat Salvadoranen uit vooral de Verenigde Staten sturen. In dat land krijgen Midden-Amerikanen snel een Temporary Protected Status waarmee ze Amerika makkelijk in kunnen. In 2013 liet de VS meer dan 3 miljoen migranten uit Midden-Amerika binnen. Ongeveer 40 procent van deze groep kwam uit El Salvador. Een trend die niet snel lijkt te veranderen, waardoor een leegloop dreigt. Op dit moment leeft ongeveer één op de vijf Salvadoranen in het buitenland (7).
De migratie van veel Salvadoranen is makkelijk te verklaren. Misdaad en geweld zijn er aan de orde van de dag en bedreigen sociale en economische ontwikkelingen. Veel inwoners ervaren de kwaliteit van leven daardoor niet als erg goed (8). Straatbendes vechten tegen de overheid en tegen elkaar. Het land heeft te maken met een van de hoogste moordcijfers in de wereld en deze aantallen zijn bijna op hetzelfde niveau als tijdens de burgeroorlog (9). De overheid wil niet met de bendes onderhandelen en pakt deze hard aan.
Veel mensen vluchten voor het geweld van de criminele organisaties naar buurlanden en de VS, zegt Refugee International (10). Volgens deze Amerikaanse organisatie is ongeveer 90 procent van het land onder controle van criminele bendes waardoor het land als een van de geweldigste in de wereld kan worden genoemd. Naast dit geweldige conflict heeft het land regelmatig te maken met natuur- en klimaatproblemen. Het land is kwetsbaar voor natuurrampen zoals aardbevingen en orkanen en extreme weerverschillen zorgen voor bijvoorbeeld overstromingen (11). Daarnaast kampt vooral het oosten van het land met enorme perioden van droogte waardoor het verbouwen van gewassen vrijwel onmogelijk is (12).
Armoedebestrijding
Om armoede tegen te gaan werkt El Salvador nauw samen met de Verenigde Staten. Samen met het Amerikaanse hulpagentschap Millennium Challenge Corporation wordt jaarlijks 277 miljoen dollar geïnvesteerd in de ontwikkeling van de economie en de bestrijding van armoede (13). Daarnaast zijn er verschillende ngo’s aanwezig in El Salvador om de armoede en corruptie te bestrijden. Het kan er voor zorgen dat mensen in armoede het beter krijgen, maar alleen als de hoge criminaliteit en de bendes aangepakt worden kan de economie van El Salvador zich in alle rust ontwikkelen.
Redactie Wakibi 2016
© Tekst: Martijn Schenk
Foto's: Alejandro Martinez Photography © & David Stanely
Lees ook het tweede artikel in deze reeks: Myanmar: land vol potentie en armoede
Ook investeren in een toekomst voor El Salvador en bijdragen aan de ontwikkeling van de economie en de bestrijding van armoede? Via de projecten op www.wakibi.nl kunt u lokale ondernemers steunen in het opzetten van hun bedrijf en de opbouw van een zelfstandig bestaan.
Link voor informatie over projecten en lenen aan ONDERNEMERS IN EL SALVADOR
Bronnen:
1) http://www.bbc.com/news/world-latin-america-19401932
2) http://www.worldbank.org/en/country/elsalvador/overview
3) http://www.worldbank.org/en/country/elsalvador/overview
4) https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html
5) http://www.washingtonpost.com/wp-srv/world/countries/elsalvador.html
6) http://www.washingtonpost.com/wp-srv/world/countries/elsalvador.html
7) http://www.worldbank.org/en/country/elsalvador/overview
8) http://www.worldbank.org/en/country/elsalvador/overview
9) http://fusion.net/story/175747/el-salvador-is-in-serious-trouble/
10) http://www.refugeesinternational.org/reports/2015/9/30/its-a-suicide-act-to-leave-or-stay-internal-displacement-in-el-salvador
11) http://www.worldbank.org/en/country/elsalvador/overview
12) http://www.ruralpovertyportal.org/country/home/tags/el_salvador
13) https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/es.html
