Landenprofiel: de jeugd is de toekomst van Jordanië

Door John Been op 11-10-2012

In het middelpunt van de huidige politieke spanningen in het Midden-Oosten, wordt Jordanië geconfronteerd met veel beperkingen als gevolg van het gebrek aan natuurlijke hulpbronnen en uitsluiting van buitenlandse investeringen. Het grootste deel van de economie van Jordanië bestaat uit kleine ondernemers die op zoek zijn naar financiële middelen die zij helaas niet vanuit de reguliere banksector kunnen krijgen, hoe klein het gevraagde bedrag ook is. Daarnaast hebben we te maken met een land met een bevolking met een gemiddelde leeftijd van ongeveer tweeëntwintig jaar. Doordat Jordanië zo’n jongbevolkt land is met veel jeugdige energie en enorme wilskracht tot verandering, heeft het land ondanks de beperkingen ook een enorm potentieel.  

In het middelpunt van de huidige politieke spanningen in het Midden-Oosten, wordt Jordanië geconfronteerd met veel beperkingen als gevolg van het gebrek aan natuurlijke hulpbronnen en uitsluiting van buitenlandse investeringen. Het grootste deel van de economie van Jordanië bestaat uit kleine ondernemers die op zoek zijn naar financiële middelen die zij helaas niet vanuit de reguliere banksector kunnen krijgen, hoe klein het gevraagde bedrag ook is.

Daarnaast hebben we te maken met een land met een bevolking met een gemiddelde leeftijd van ongeveer tweeëntwintig jaar. Doordat Jordanië zo’n jongbevolkt land is met veel jeugdige energie en enorme wilskracht tot verandering, heeft het land ondanks de beperkingen ook een enorm potentieel.

Jordanië ligt in het Midden-Oosten en wordt omringd door de buurlanden Israël, Syrië, Irak en Saoedi-Arabië. In het zuiden heeft Jordanië via de Golf van Akaba toegang tot de Rode Zee. Jordanië heeft ruim 6,5 miljoen inwoners, waarvan een kwart in de hoofdstad Amman. Bijna 80 procent van de bevolking woont in stedelijke gebieden en dit aantal neemt nog jaarlijks toe. Ongeveer 98% van de bevolking is Arabisch, 1% Circassion en 1% Armeens, De officiële voertaal is dan ook het Arabisch en de belangrijkste godsdienst is soennitisch moslim.    

De problemen
Jordanië is een van de kleinste economieën in het Midden-Oosten. Het land heeft een beperkte toegang tot water en andere natuurlijke hulpbronnen. Het grootste deel van het Jordaanse grondgebied is woestijn. Slechts een smalle strook langs de oostelijke oever van de Jordaan is - vooral dankzij irrigatie - een vruchtbare streek met land- en tuinbouwgebieden.  In tegenstelling tot haar buurlanden Irak en Saoedi-Arabië beschikt Jordanië niet over eigen olie- en gasvoorraden. Het land moet deze producten dus importeren.

Het land is sterk afhankelijk van buitenlandse hulp. Maar vooral in tijden van internationale economische crisis merkt een land als Jordanië direct de effecten daarvan in de vorm van teruglopende hulpstromen. De werkloosheid bedraagt 12,3%. Circa 14% van de bevolking leeft onder de armoedegrens. Meer dan 80% van de economie van Jordanië bestaat uit kleine ondernemers. Zij hebben echter vrijwel geen toegang tot reguliere financiële middelen. Het ontbreekt hen namelijk aan financiële achtergrond en relevante werkervaring om leningen via het reguliere circuit te kunnen krijgen. Vooral de jongere bevolkingsgroep raakt erg gefrustreerd door het gebrek aan toegang tot kapitaal om hun eigen bedrijf te beginnen of uit te bouwen.

De aanpak
De Arabische microfinanciering sector is relatief jong, maar is op dit moment eigenlijk de enige financieringsbron beschikbaar voor de economisch armen. In 2005 waren er 51.000 actieve leners en in minder dan 10 jaar is dit enorm toegenomen naar ruim 205.000 actieve leners op een bevolking van 6 miljoen.

Om de financieel schrijnende situatie te verbeteren, is onze partner Kiva, waarmee Wakibi nauw samenwerkt, een aantal belangrijke lokale partnerschappen aangegaan. Van de acht instellingen voor microfinanciering in Jordanië, zijn er twee Kiva Field Partners: Tamweelcom en National Microfinance Bank. Daarnaast heeft Kiva een belangrijke samenwerking met Silatech. Silatechis geen microfinanciering instelling, maar richt zich op het bevorderen van economische ontwikkeling en mogelijkheden voor de Arabische jeugd. Door deze samenwerking krijgen jonge mensen de kans een lening aan te gaan en invloed uit te oefenen op hun eigen financiële toekomst.

Tamweelcom is een non-profit organisatie dat onderdeel is van de Noor Al-Hussein Foundation (NHF). Kiva werkt al ruim twee jaar samen met Tamweelcom. Deze organisatie biedt zowel financiële diensten als niet-financiële diensten. Tot nu toe hebben ze via het netwerk van Kiva ongeveer een miljoen euro aan leningen weten te financieren. 85% van deze lening en zijn afkomstig van vrouwen. De gemiddelde lening bedraagt ongeveer achthonderd euro.

National Microfinance Bank is een particuliere non-profit organisatie, dat zich sterk richt op leningen die de meest achtergestelde bevolkingsgroepen in staat stellen een eigen inkomen te verdienen. National Microfinance Bank is sinds maart 2011 een partner van Kiva en heeft inmiddels al ruim 1100 ondernemers geholpen. De gemiddelde lening omvang bedraagt duizend euro.

Daar waar Tamweelcom en National Microfinance Bank echte microfinanciering instellingen zijn, heeft Silatech een andere aanpak. Om economische kansen te vergroten richt zij zich op de verbetering van de voorwaarden voor groei. Zij koppelt ondernemers aan microfinanciering instellingen en helpt hen in het aanvraag- en betalingsproces, helpt werkzoekenden met het kiezen van de juiste loopbaan, doet investeringen in banenscheppende kleine en middelgrote ondernemingen, vergroot vaardigheden bij jongeren om hun inzetbaarheid te vergroten, zet zich in voor banenscheppend overheidsbeleid, verandert de regionale mentaliteit op het vlak van jeugd en werken en vergroot de mogelijkheden van jeugdorganisaties.

 Microfinanciering in de praktijk

Raeda is een 28-jarige huisvrouw met twee kinderen. Haar man dient in het leger. Twee jaar geleden begon Raeda vanuit haar eigen huis op kleinschalige wijze als bloemist. Inmiddels is haar bedrijf flink gegroeid. Als haar man thuis is van het leger, helpt hij mee in haar bedrijf. Raeda ontdekte dat het importeren van materialen van buiten Jordanië veel goedkoper is. Zij vroeg een lening van 1.100 euro aan om haar plan uit te voeren en was zo succesvol dat zij de lening snel kon terug te betalen en haar bedrijf zag groeien.   

Aydah Al-Qurneh is 30 jaar en werkt als professioneel ‘timmervrouw’. Zij maakt kinderkasten en geschenkdozen. Het is een beroep dat in Jordanië van oorsprong alleen door mannen werd uitgevoerd, maar Aydah heeft daar verandering in gebracht. Ze heeft dit beroep vooral geleerd door te kijken. Oorspronkelijk werkte Aydah in een stoffenwinkel. Naast deze winkel was een timmerwerkplaats. Aydah heeft veel gekeken naar de vaardigheden van de timmerlieden, hoe ze het hout bewerkten en kasten voor slaapkamers ontwierpen. In dit beroep zag Aydah een kans om op te klimmen uit haar zware leven. Zij  heeft een droom gerealiseerd voor haar en haar gezin. Aydah voedt drie kinderen op en dit maakte de opstart van haar werk als timmerman niet eenvoudig. Om de kinderkasten te kunnen maken begon zij met eenvoudig handgereedschap. Na het verkrijgen van een lening via Tamweelcom kon zij in 2008 een hout-snijmachine te kopen. Via een tweede lening in 2009 kon zij een extra machine aanschaffen om hout te schilderen. Hierdoor kon ze de kasten mooier en sneller  maken. Aydah geeft aan dat ze erin geslaagd is om een ​​grote vaste groep van cliënten om zich heen te verzamelen "vanwege het hoge kwaliteitsniveau van haar producten en de concurrerende prijzen”.

Maha Sidqi is een vrouw die haar cactus hobby heeft omgezet in een beroep met een stabiel inkomen. "Vroeger was ik graag bezig met het planten van cactussen ter decoratie van mijn eigen huis. Dat was bijna tien jaar geleden. Na verloop van tijd, en met de verslechterende economische omstandigheden, heb ik besloten om mijn cactussen te gaan verkopen aan vrienden en buren". Maha voegt eraan toe dat de behoefte aan geld voor de medische verzorging van haar gehandicapte dochter haar aanzette haar talenten professioneel in te zetten. Zo creëerde zij kansen voor haarzelf en haar gezin. Zij heeft haar bedrijf weten uit te breiden door via een lening haar klantenbereik te vergroten via social networking websites en Facebook, evenals deelname aan gespecialiseerde tentoonstellingen

 Microfinanciering draagt aantoonbaar sterk bij in de ontwikkeling, welvaart en stabiliteit van Jordanië, door de kansarmen simpelweg toegang tot financiële middelen te bieden die via de reguliere financiële markten voorheen niet bereikbaar waren. Wakibi is er trots op om nu ook in Nederland de mogelijkheid te bieden om via Tamweelcomis of National Microfinance Bank leningen in Jordanië te kunnen financieren. Als je vragen of commentaar hebt over dit artikel, de genoemde partners, of de betrokkenheid van Wakibi, mail dan naar support@wakibi.nl.