Vijf manieren om vrouwen door middel van digitaal geldverkeer toegang te verlenen tot de economie

Door Redactie Wakibi op 2-6-2016

Als je een baan hebt, of als je zelfs alleen maar op zoek bent naar een baan, zou je beter af kunnen zijn dan ongeveer de helft van alle vrouwen in de wereld die geen betaald werk hebben. Daarom roepen de 17 nieuwe Sustainable Development Goals (doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling) regeringen op om hervormingen door te voeren “om vrouwen gelijke rechten te geven op economische middelen”. 

"Als je een baan hebt, of als je zelfs alleen maar op zoek bent naar een baan, zou je beter af kunnen zijn dan ongeveer de helft van alle vrouwen in de wereld die geen betaald werk hebben. Met zoveel vrouwen die zijn buitengesloten uit de economie, wordt de ontwikkeling van vrouwen gesaboteerd en stagneert de groei. Daarom roepen de 17 nieuwe Sustainable Development Goals (doelstellingen inzake duurzame ontwikkeling) regeringen op om hervormingen door te voeren “om vrouwen gelijke rechten te geven op economische middelen”. 

Als je kijkt naar de Global Findex database, zien je dat afschaffing van gender discriminatie, als het gaat van het verlenen van toegang tot de financiële wereld, geen eenvoudige zaak is. Sinds 2001 hebben 700 miljoen volwassenen een bankrekening aangevraagd. Het aandeel van vrouwen in deze groep stijgt, met uitzondering van landen in het Midden-Oosten. Toch is de kloof tussen mannen en vrouwen onwrikbaar: 65 procent van de mannen en 58 procent van de vrouwen hebben een bankrekening, een sexe-verschil van 7 procent, toen het eerste Findex overzicht in 2011 werd vastgesteld.

Financiële diensten – niet alleen bankrekeningen, maar ook betalingen, sparen en krediet – geven vrouwen een aantal basisgereedschappen die ze nodig hebben om te gedijen in de formele economie. Zonder deze faciliteiten hebben vrouwen moeite om een bedrijf te beginnen, in de toekomst te investeren en voor hun gezinnen te zorgen. 


Vijf suggesties aan regeringen


1e Betaal salarissen en sociale uitkeringen aan werknemers digitaal in plaats van contant

Wat dit betreft is er al enige vooruitgang geboekt: in Latijns-Amerika en in het Caribisch gebied, evenals in Europa en Centraal-Azië, is de kans groot dat vrouwen, ongeveer twee maal vaker dan mannen geld van de overheid digitaal ontvangen. Maar 80 miljoen vrouwen zonder bankrekening, overal ter wereld, ontvangen geld van de overheid nog steeds contant, wat hun financiële inclusie versterkt.

(Vertaler: Financiële Inclusie betekent dat financiële basisdiensten, zoals ook microfinanciering, aan klanten buiten het bereik liggen van de traditionele financiële sector. Deze klanten kunnen kleine ondernemers in ontwikkelingslanden zijn of bijvoorbeeld midden- en klein bedrijven (MKB’s) in de opkomende markten die een passende toegang tot financiële diensten missen. Passende financiële diensten kunnen activiteiten van kleine ondernemingen stimuleren en de levenstandaard van gezinnen verbeteren.)

Behalve dat digitaal efficiënter is dan contant, hebben digitale betalingen nog veel meer voordelen voor vrouwen, zoals meer privacy en een beter zicht op hun financiën. Een nieuw werkdocument van het National Bureau of Economic Research bevestigt het steeds beter onderbouwde feit dat girale geldoverboekingen van sociale uitkeringen door de overheid “een significant effect hebben op vrouwelijke ‘empowerment’, en versterkt de onderhandelingspositie".

Regeringen in ontwikkelingslanden – vooral in Latijns-Amerika en het Caribisch gebied (LAC) – hebben ook vastgesteld dat digitale betalingen het openen van een bankrekening en het bancaire geldbeheer sterk kunnen stimuleren. Van de inwoners van het LAC gebied die hun geld digitaal ontvangen zegt 58 procent dat ze hun eerste bankrekening speciaal voor dat doel hebben geopend. En dat geldt ook voor denderde van de ontvangers

2e Installeer digitale betaalsystemen om routinebetalingen mogelijk te maken, zoals schoolgeld en betalingen aan nutsbedrijven

Wereldwijd betalen 585 miljoen vrouwen nutsbedrijven contant. En 225 miljoen vrouwen ook schoolgeld contant. Als ze deze verplichtingen digitaal zouden betalen zou hen dat tijd en gedoe besparen. Werkende vrouwen in ontwikkelingslanden verliezen daarmee vaak werktijd en moeten voor vervoer betalen om de school cash te brengen. Met verlies van loon en inkomen tot gevolg.

3e Bevorder systematisch sparen

In ontwikkelingslanden sparen mannen ongeveer in gelijke aantallen. Maar vrouwen leggen zich minder systematisch vast. Ze sparen onregelmatig of stoppen hun geld onder een matras.

In Sub-Sahara Afrika maken alleen al sparen 40 miljoen vrouwen niet formeel. Hierdoor lopen ze niet alleen rente mis, banken berekenen dan ook vaak kosten. Hun spaargeld is dan bovendien kwetsbaar voor criminaliteit en losbandige familieleden. Formele spaarvormen zijn veiliger, lucratiever en effectiever; uitgebreid onderzoek toont aan dat vrouwen die bij banken sparen meer geld investeren in hun bedrijf, en beter bestand zijn tegen onverwachte kosten.

4e Herzie regelgeving, om een ruimer gebruik van mobiele betalingen aan te moedigen

Tegenwoordig zijn veel mobiele Clearing Instituten* nog niet volledig geïntegreerd in nationale banksystemen. Dat leidt tot hogere commissies voor gebruikers.

(Vertaler: *Een Clearing Instituut is een instelling die clearing en settlement diensten levert aan onder andere banken. Clearing omvat alle activiteiten vanaf het moment dat een verbintenis wordt aangegaan voor een transactie totdat het de transactie wordt afgehandeld (settlement). Clearing en settlement komen voor bij onder andere girale betaaltransacties.

Clearing is noodzakelijk omdat de snelheid van de transacties veel sneller is dan de cyclustijd voor de voltooiing van de onderliggende transactie. Een Clearing Instituut (clearing house) is een organisatie die tussen banken in zit met als voornaamste doel het verkleinen van het settlement risico, (risico dat levering niet plaatsvindt na betaling). In algemene zin bestaan clearing activiteiten uit het beheren van de posttrading-, pre-settlement en kredietrisico's om ervoor te zorgen dat de transacties worden afgehandeld, zelfs als blijkt dat de koper of verkoper niet aan de betaling kan voldoen.)


De Centrale Bank van Mexico herzag in 2013 haar regelgeving voor mobiele banktransacties in haar settlement systeem, waarbij overboek commissies werden verlaagd. Beslissingen als deze kunnen financiële dienstverleners stimuleren om te experimenteren met nieuwe betaalvormen, en om het gebruik ervan voor hun klanten te vereenvoudigen. Als het voor vrouwen goedkoper en gemakkelijker wordt om digitale betalingen te doen, kan de financiële sector alternatieve leenmodellen ontwikkelen om tegemoet te komen aan de situatie dat het veel vrouwen ontbreekt aan ervaring met formele financiële transacties. Banken kunnen dan producten en diensten ontwikkelen die aan de behoeften en voorkeuren van vrouwen tegemoet komen.

5e Herzie de voorschriften die belemmeren dat vrouwen een bankrekening krijgen

Bijna een vijfde van de vrouwen zonder bankrekening Wereldwijd zijn er 2,4 miljard mensen zonder officieel identiteitsbewijs. Meestal zeggen dat een gebrek aan officiële papieren een van de oorzaken is waarom ze geen bankrekening hebben.

Een van de manieren om hiermee om te gaan is om vereenvoudigde documentatie te accepteren voor het openen van kleine rekeningen, en een digitaal financieel identificatiesysteem, zoals dat bijvoorbeeld in India wordt toegepast. 

Er valt nog veel meer te vertellen over hoe digitale betalingen de economische participatie van vrouwen kan stimuleren. Meer (64 pagina’s Engelstalige) informatie, afkomstig van het GPFI vindt u hier. Dit rapport over de economische positie van vrouwen werd opgesteld naar aanleiding van de bijeenkomst in 2015 van de G20 in Turkije.

De G20 (Groep van 20) is een groep bestaande uit 19 landen en de Europese Unie. Gezamenlijk beslaan de leden van de G20 zo'n 90% van het wereldwijde bruto nationaal product, zo'n 80% van de wereldhandel (inclusief handel binnen de EU) en tweederde van de wereldbevolking.
De G20 wil een forum zijn voor samenwerking en beraad met betrekking tot het internationale financiële systeem.

Met een lening lossen we niet alle problemen op.
Maar er wordt wèl een stap gezet.


Strijd tegen armoede en ongelijkwaardigheid - Geef jij een vrouwelijke ondernemer een toekomst? Wakibi is in veel landen actief met het verstrekken van microkredieten aan kleine (vrouwelijke) ondernemers.
De ondernemende vrouwen waarmee u nu kennis heeft gemaakt, spelen een actieve rol in hun gemeenschap. Als hun leendoel is bereikt, zullen ze beter in staat zijn om met hun bedrijfjes meer geld te verdienen. Ze hebben een voorbeeldfunctie in de locale samenleving, en zullen mogelijk anderen inspireren om hun voorbeeld te volgen: het nemen van initiatieven om door middel van ondernemerschap hun leefsituatie te verbeteren.

Wakibi

Wakibi is een platform waar leners en Nederlandse uitleners op eenvoudige wijze bij elkaar worden gebracht. Als onderdeel van een keten is elke schakel van belang. Centrale rol in de keten is het Amerikaanse Kiva. Wakibi betrekt haar leningen van Kiva en stemt deze af op Nederlandse doelgroepen.

© Dit artikel is afkomstig van CGAP.org en geschreven door Leonora Klapper van CGAP. Het originele artikel in het Engels is hier te lezen.
CGAP (Consultative Group to Assist the Poor) is een wereldwijd samenwerkingsverband van 34 toonaangevende organisaties die streven naar financiële gelijke rechten. CGAP ontwikkelt innovatieve oplossingen door middel van praktijkgericht onderzoek en actieve betrokkenheid bij financiële dienstverleners, beleidsmakers en financiers, om een grootschalige aanpak mogelijk te maken. Onder de hoede van de Wereldbank combineert CGAP een pragmatische aanpak voor een verantwoorde ontwikkeling van de markt met een evidence-based belangenbehartiging, om de toegang tot financiële diensten van armen te verbeteren, en daarmee hun levenskwaliteit. De missie van CGAP is het leven van arme mensen te verbeteren door innovaties aan te moedigen en kennis en verantwoorde duurzame oplossingen aan te moedigen die zich ook uitstrekken over financiële markten.


Vertaling Hansjelle Dijkstra
Redactie Wakibi 2016

pers@wakibi.nl