Women Empowerment fonds
Women empowerment is een veelgehoord begrip. Bij Wakibi hebben we er zelfs een apart fonds voor opgericht: het Women Empowerment Fonds. Maar wat is empowerment van vrouwen nu eigenlijk? Wakibi ging hierover in gesprek met Dr. Caroline Essers, universitair hoofddocent aan de Radboud Universiteit en expert op het gebied van ondernemerschap van vrouwen met een migratieachtergrond.
Caroline Essers onderzoekt de ervaringen en perspectieven van ondernemers met een migratieachtergrond en hoe hun leefomgeving invloed op hen heeft. Gender, etniciteit en religie dragen in grote mate bij aan de normen, waarden en verwachtingen waar vrouwelijke ondernemers mee te maken krijgen. “Ondernemers moeten daardoor continu laveren tussen het zijn van bijvoorbeeld een ‘goede vrouw’, een ‘goede moslima’ en een ‘goede ondernemer’”. Dat samenspel van verschillende identiteiten wordt ook wel ‘intersectionaliteit’ genoemd. Empowerment draait volgens Caroline om het verbeteren van de positie van vrouwen binnen dat samenspel.
Caroline: “In het woord empowerment zit het woord power, dus kracht, maar ook: macht. Empowerment betekent dat vrouwen in hun kracht komen te staan. Het leidt ertoe dat vrouwen kunnen doen wat sociaal en economisch goed is en goed voelt.”
Caroline noemt verschillende manieren waarop ondernemerschap leidt tot empowerment. Ondernemerschap is niet alleen belangrijk voor de economische positie van vrouwen, maar ook voor hun sociale en culturele ontwikkeling. “Doordat vrouwelijke ondernemers financieel bijdragen, wordt hun aanzien groter. Ze krijgen meer te zeggen, thuis en in de gemeenschap. Machtsrelaties worden daardoor minder ongelijk. Als jij door jouw economische activiteiten in contact bent met toeleveranciers, klanten, samenwerkingspartners, en werknemers, dan kun je meer invloed uitoefenen. Daarmee kun je iets teweegbrengen en veranderen in bestaande machtsstructuren. Dat geeft ook meer zelfvertrouwen.”
Empowerment betekent ook dat vrouwelijke ondernemers rolmodellen kunnen zijn. “Niet alleen voor hun dochters, maar ook voor hun zonen”, stelt Caroline. “Door ondernemer te zijn, laten ze zien dat het mag en kan, en dat het oké is als vrouw om een gelijkwaardige positie in te nemen in de gemeenschap en de maatschappij”. Dit verbetert soms ook hoe mannelijke partners naar het ondernemerschap van vrouwen kijken. “In mijn onderzoeken vertellen vrouwelijke ondernemers wel eens dat ze hun ideeën voor ondernemerschap ‘in de week leggen’ bij hun man. Door het langzaam aan tonen van hun successen, groeit de man dan mee in het ondernemerschap van hun vrouw.”
Caroline is daarom ook positief over het bestaan van microkredieten. Deze maken het mogelijk om een bedrijf te starten en te laten groeien. “Waardoor vrouwen in staat zijn om ook vrouwelijke werknemers in dienst te nemen. Die op hun beurt weer een rolmodel kunnen zijn. Dan verspreidt empowerment zich als een olievlek.”
Vrouwen die in hun kracht komen te staan, en het verminderen van ongelijke machtsposities in hun sociale en professionele omgeving. Daar draait empowerment dus om. Wat is daarvoor nodig? Het is lastig om daar een eenduidig antwoord op te geven. Want dat is voor een vrouw op Java heel anders dan voor een vrouw met een migratieachtergrond in Amsterdam. “Het begint al bij hoe we praten over empowerment. Hier in het Westen is de associatie met empowerment dat vrouwen allemaal moeten werken, carrière moeten maken, hogerop moeten komen. Zo wordt er niet overal naar gekeken.”
Er is dus niet één definitie van empowerment, en dat geldt ook voor ondernemerschap. Caroline: “In het Westen associëren we ondernemerschap met veel geld verdienen, groei en winst, en grote bedrijven. Terwijl ondernemerschap ook klein is. Het kan thuis beginnen. Dat zie ik bij de ondernemers die ik interview, maar ook in onderzoeken in Aziatische en Afrikaanse landen. Er is veel onderzoek gedaan naar vrouwelijke ondernemers in onder andere Pakistan en India. Ik begeleid zelf momenteel een onderzoek naar ecopreneurs in Indonesië in de batikindustrie. In ontwikkelingslanden begint een onderneming geleid door vrouwen heel vaak met een ambacht, en aan huis. Omdat ze daar weinig financiële middelen voor nodig hebben en hun werk makkelijk tussen de bedrijven door, als moeders en huisvrouwen, kunnen doen. Dat is óók ondernemerschap.”
Het manoeuvreren tussen verschillende rollen en verwachtingen is dagelijkse kost voor veel vrouwelijke ondernemers. Ze moeten voldoen aan verschillende normen over wat het betekent om een goede vrouw, moeder, of dochter, maar ook ondernemer te zijn. Caroline: “Ondernemerschap is een publieke activiteit. Terwijl normen en waarden in de omgeving vaak voorschrijven dat vrouwen in specifieke culturen zich meer op de achtergrond begeven. Als een vrouw dan het tegenovergestelde doet en wel een zichtbare rol neemt in de publieke ruimte, dan kun je je voorstellen dat ze dat vaak op een voorzichtige en eervolle manier proberen te doen.”
‘Belonging’ noemt Caroline die wens om te voldoen aan verschillende verwachtingen. “Weer zo’n Engelse term”, lacht Caroline. “En hier komt er nog een: fitting in while standing out. Als ondernemer wil je erkend worden, maar je moet ook voldoende anders zijn en uitblinken. Als vrouwelijke ondernemer in een context waarin jouw ondernemerschap niet vanzelfsprekend is, geldt dat ook. Je wilt erbij horen, maar bent ook anders. Dus dat is een complex verhaal. Daarin stappen maken en erkend worden, een betere positie krijgen. Dat vind ik de kern van empowerment.”
Het Women Empowerment Fonds van Wakibi
Met het Women Empowerment Fonds werkt Wakibi aan toegang tot financiering voor vrouwelijke ondernemers in ontwikkelingslanden. Doneren aan het Women Empowerment Fonds kan op drie manieren: een eenmalige donatie, een maandelijkse donatie of een grotere donatie (vanaf € 10.000). Meer weten? Ga naar https://www.wakibi.nl/doneer-aan-het-women-empowerment-fonds
