Wereldwijde gelijkheid tussen mannen en vrouwen: Wanneer bereiken we dat?

In 2022 verwerkte het WEF gegevens uit 146 landen om erachter te komen waar in de wereld gelijkheid tussen mannen en vrouwen het hoogst is. Ook onderzochten ze in welke landen vrouwen nog steeds te maken hebben met fundamentele obstakels op het gebied van gelijkheid in kansen, politieke vertegenwoordiging en financiële mogelijkheden.

Welke landen scoren het hoogst op het gebied van gelijkheid tussen mannen en vrouwen?

De landen waar de gelijkheid tussen mannen en vrouwen het hoogst scoort liggen in diverse regio’s verspreid over de wereld. Noordelijk gelegen landen als IJsland, Finland, Noorwegen en Zweden voeren de lijst aan. Deze landen hebben eenzelfde arbeidsbeleid voor mannen en vrouwen, dezelfde toegang tot gezondheidszorg en de vertegenwoordiging van mannen en vrouwen in de regering en in leiderschapsposities is goed in balans.

Hoewel er in geen enkel land complete gelijkheid tussen mannen en vrouwen is, blijft IJsland op de eerste plek staan met 90,8 %. Drie landen op het zuidelijk halfrond, Nieuw-Zeeland, Rwanda en Namibië, scoren hoog op het gebied van gelijke beloning en een hoge participatie van vrouwen op de arbeidsmarkt. Nicaragua is dit jaar vijf plekken gestegen, de toegang tot het onderwijs is daar verbeterd en ook zijn de zetels in het parlement beter verdeeld.

De top tien van landen met hoogste gelijkheid

1. IJsland 90,8 %
2. Finland 86 %
3. Noorwegen 84,5 %
4. Nieuw-Zeeland 84,1 %
5. Zweden 82,2 %
6. Rwanda 81,1 %
7. Nicaragua 81 %
8. Namibië 80,7 %
9. Ierland 80,4 %
10. Duitsland 80,1 %

Hoe komen die percentages tot stand?

De landen worden gerangschikt op basis van hun ‘gender gap score’, de score die aangeeft hoe het gesteld is met de gelijkheid tussen mannen en vrouwen, de ongelijkheidskloof. Voor dat percentage gebruikt het WEF informatie uit onderzoeken en uit betrouwbare bronnen. Na de metingen bepalen ze de score op basis van vier pijlers:

• Economische participatie en kansen
• Toegang tot het onderwijs
• Gezondheid en levensverwachting
• Politieke invloed

Ieder land krijgt een score tussen de 0 % (de grootste kloof) en 100 % (geen kloof). Deze score laat dus zien hoe het met een individueel land gesteld is, en het toont aan in welke mate een land de kloof heeft weten te dichten.

Het doel van het rapport is: het maken van een consistente jaarlijkse statistiek om de ontwikkeling door de jaren heen bij te houden. Zo kunnen leiders en beleidsmakers de gelijkheid tussen mannen en vrouwen per land en per regio analyseren en zich richten op oplossingen.

Oost-Timor staat, met een score van 73 %, op plek 56 van de 146 landen.

In welk delen van de wereld is de ongelijkheidskloof het grootst?

Volgens het WEF rapport liggen veel landen met een lage ‘Gender Gap Score’ in de macroregio’s in het Midden-Oosten, Noord Afrika en Sub-Sahara Afrika. Politieke, economische en educatieve kansen blijven beperkt voor vrouwen en meisjes in deze landen. Ook lopen ze een groter risico op gezondheidsproblemen dan mannen, zoals te lezen is in dit onderzoek van de Verenigde Naties, The Global Assessment on Women's Safety | UN-Habitat (unhabitat.org).

1. Afghanistan 43,5 %
2. Pakistan 56,4 %
3. Democratische Republiek Congo 57,5 %
4. Iran 57,6 %
5. Tsjaad 57,9 %
6. Mali 60,1 %
7. Algerije 60,2 %
8. Oman 60,9 %
9. Benin 61,2 %
10. Qatar 61,7 %

Wereldwijde trends gendergelijkheid

Het WEF rapport gaat met aanvullende categorieën nog verder in op de vier eerder genoemde pijlers, bijvoorbeeld op de arbeidsmarkt per land.

• Herstel van de arbeidsmarkt: Na de pandemie blijven de werkeloosheidscijfers onder vrouwen hoger.
• Zorg: Vrouwen blijven het merendeel van de zorg voor de kinderen voor hun rekening nemen en verrichten veelal onbetaald werk.
• Toonaangevende posities in het bedrijfsleven: Hoewel het aandeel van vrouwen in leidinggevende posities wel blijft stijgen, is er nog geen gelijkheid over de gehele linie.
• Vertegenwoordiging in de politiek: Op dit gebied is er nog steeds vooruitgang. Het aantal vrouwen op ministersposten is bijna verdubbeld sinds 2006.
• Vermogensopbouw: Minder toegang tot banken en financiële diensten, in combinatie met ongelijke beloning, blijven een nadelig effect hebben op vermogensopbouw door vrouwen.
• Doorleren en het bepalen van prioriteiten: Vrouwen zijn nog steeds oververtegenwoordigd op opleidingen voor het onderwijs en maatschappelijk welzijn, en ondervertegenwoordigd in de sector techniek en andere STEM-gerelateerde sectoren. De mogelijkheid tot het online volgen van lessen helpt wel deze kloof te verkleinen.
• Stressniveau: Vrouwen geven aan 4 % vaker stress te hebben dan mannen. Dit draagt bij aan een groeiende crisis op het gebied van mentale gezondheid, een crisis die vrouwen onevenredig treft.

Deze aanvullende statistieken geven een goed beeld van de ongelijkheid op de arbeidsmarkt. De informatie laat zien dat vrouwen blijven kampen met de effecten van klimaatverandering, geopolitieke conflicten en maatschappelijke verwachtingen.

Door het runnen van haar eigen boerderij is Alcina onafhankelijk. Ook kan ze haar gezin een beter leven geven.

Verbetert de gelijkheid tussen mannen en vrouwen?

Het goede nieuws is dat het WEF-onderzoek laat zien dat de kloof al gemiddeld 68,1 % kleiner is geworden sinds het begin van het onderzoek in 2006. En op sommige onderwerpen zelfs meer dan dat:

• Gezondheid en levensverwachting 95,8 %
• Toegang tot het onderwijs 94,4 %
• Economische participatie en kansengelijkheid 60,3 %
• Politieke invloed 22 %

Het minder goede nieuws is dat het, met het huidige tempo, nog 132 jaar zal duren voordat er overal sprake is van gelijke kansen. Dit is een verbetering ten opzichte van de inschatting die in 2020 werd gemaakt, maar het WEF geeft in het rapport wel aan dat ‘volgens de trends tot 2020 de verwachting was dat de kloof binnen 100 jaar gedicht zou zijn’.

Het bepalen van de ongelijkheidskloof via de vier aangeduide pijlers helpt mensen bewust te maken van het onderwerp; Waarom is het zo belangrijk te streven naar gelijkheid tussen mannen en vrouwen? En waar moet nog extra aandacht aan worden besteed?

Gelijke kansen op financieel gebied

Bij Wakibi streven we ernaar gelijkheid tussen mannen en vrouwen te bevorderen. We stimuleren dit door gelijke kansen te bieden op financieel gebied. Via microkredieten en trainingen krijgen Wakibi leners, merendeels vrouwen overigens, de mogelijkheid te ondernemen en zichzelf te ontwikkelen. Dat helpt om kansen te scheppen en de ongelijkheidskloof te dichten.