De impact van microkredieten op vrouwelijke ondernemers in Guatemala

Door Peter Blees op 26-9-2023

Impact van microkrediet

Women Empowerment fonds

socialimpact

Microkredieten

Wakibi-vrijwilligers Esther Claassen en Mijke Richelle bezochten dit voorjaar op eigen kosten Guatemala om te zien welke impact microkredieten hebben op de vrouwelijke ondernemers in dat land. Enthousiast doen ze verslag: “We zijn bijzonder onder de indruk van de veerkracht en het doorzettingsvermogen van deze vrouwen. Het zijn kleurrijke, hard werkende mensen in een eveneens kleurrijke omgeving met prachtige natuur.”

Misschien staat de onderneemster Magdalena Jesus hen nog het meest voor ogen als ze terugdenken aan hun reis in het gebied rond het Meer van Atitlan in Guatemala. “Echt een heel sterke, krachtige vrouw. Ze is begonnen met één straatwinkeltje met textielproducten en nu heeft ze er maar liefst drie, mede dankzij de microkredieten”, vertelt Esther. “Van haar vijf kinderen werken er twee mee in de winkeltjes. Je zag haar doorzettingsvermogen in die kinderen terug; ze waren echt enthousiast aan de slag. Magdalena heeft ook een gehandicapte zoon en dankzij haar succesvol ondernemerschap kan hij nu behoorlijk wonen en goed verzorgd worden.”

Wat hen ook trof in de opstelling van Magdalena was de nadruk die ze legde op de kracht van de groepsverantwoordelijkheid. “Ze was niet alleen dankbaar voor de kredieten die hier worden verstrekt via de organisatie Friendship Bridge, maar ze zei ook: ‘Friendship Bridge heeft mij en mijn familie geholpen, nu kunnen wij ook anderen helpen’. Deze opmerking is typerend voor de instelling van de vrouwen die we ontmoet hebben. En veel van hen staan er grotendeels alleen voor. De mannen zijn vaak afwezig of aan de drank.”

Vertrouwen opbouwen

Mijke en Esther zijn niet alleen onder de indruk van de vrouwelijke ondernemers die ze hebben ontmoet, maar ook van de werkwijze van Friendship Bridge, de Amerikaanse NGO die ter plaatse de microkredieten van o.a. Wakibi en partnerorganisatie Kiva verstrekt. De organisatie doet er alles aan om te voorkomen dat de ondernemers bezwijken onder een schuldenlast. Mijke: “Aan het verstrekken van een eerste microkrediet gaan drie gesprekken met de ondernemers vooraf. Een eerste lening is altijd een relatief laag bedrag en moet binnen zes maanden terugbetaald worden. Het rentepercentage is dan 3%. Na tijdige terugbetaling kan een lening van een groter bedrag tegen een iets lagere rente worden afgesloten. Op die manier bouwen ze eerst vertrouwen op en daarna kunnen ze hun onderneming langzaam laten groeien. Ze mogen ook niet te veel leningen tegelijk hebben lopen, maximaal drie per ondernemer. Mede door deze aanpak en de scholing wordt bijna 100% van de microkredieten tijdig terugbetaald.”

Foto: Op bezoek bij Cumes die een winkel/museum heeft met o.a. oude huipils, een traditioneel kledingstuk

Op bezoek van Cumes die een winkel/museum heeft met allerlei, soms oude huipils, een traditioneel kledingstuk

Trainingen

Elke maand zijn er trainingsbijeenkomsten voor groepen vrouwen met als aandachtspunten onder meer: onderhandelen, prijsbepaling, concurrentie. Er is ook aandacht voor scholing voor de kinderen en voor gezondheidszorg. “In dit gebied zijn de meeste ondernemers actief met weven en borduren. Dus daarom leren ze bijvoorbeeld ook over het combineren van kleuren. De vrouwen verkopen veel van hun producten in straatwinkeltjes rechtstreeks aan toeristen. Maar Friendship Bridge neemt (thee)doeken, sjaals en onderzetters ook van de ondernemers af voor verkoop via de webshop Handmade By, gericht op de Amerikaanse markt.”

Foto: Bijeenkomst in het afgelegen Xepol

Bijeenkomst in het afgelegen Xepol

Eigen verantwoordelijkheid

Veel respect kregen Esther en Mijke tevens voor de loanofficers van Friendship Bridge, die elk gemiddeld ruim 400 leners onder hun hoede hebben. Mijke: “Die leggen zo’n vijf tot zes bezoeken per dag af, meestal aan groepen leners in stad of platteland, soms echt in the middle of nowhere. Daar gaan ze op de motor heen, met knie- en armbeschermers op, want de wegen zijn meestal erg hobbelig. Wat ons opviel was dat ze bij de trainingen en bijeenkomsten veel nadruk leggen op de eigen verantwoordelijkheid van de ondernemers. Je moet zelf je geld tellen en als je te weinig inkomsten hebt, proberen ze je echt te prikkelen: ja, maar wat kan jij zelf doen om meer geld binnen te krijgen? Op de volgende bijeenkomst wordt altijd ook weer even besproken wat de vorige keer aan de orde is geweest.”

Doorzettingsvermogen

Maar de meeste indruk maakten toch de tien onderneemsters die ze hebben gesproken, meestal actief met weven en borduren, een enkeling ook met pottenbakken. Esther: “We hebben ze zelf hun verhaal laten doen en dat wilden ze graag, want ze zijn trots op wat ze doen. Dus we schoven onze vragenlijstjes al snel aan de kant; het waren echt gesprekken van mens tot mens.

Het laatste gesprek, met Marcela, is ons heel goed bijgebleven. Een intens gesprek waarin ze ook iets van haar pijn liet zien. Haar man is overleden, maar ze hoeft echt geen nieuwe man, zei ze, want ze kan prima voor zichzelf zorgen. Marcela is 54 en heeft de zorg voor vijf kinderen. Haar moed en doorzettingsvermogen kwamen heel sterk over. Ze levert ook aan de webshop Handmade By, maar in het begin wist ze met haar geweven doeken niet de juiste maat te realiseren. In zo’n weefgetouw wordt de stof heel strak getrokken, maar als de producten er dan later uitkomen, zijn ze plotseling een stuk kleiner. Een technische moeilijkheid die ze op eigen kracht heeft overwonnen.”

Foto: Marcela in Solola, met traditionele huipil aan achter haar weefgetouw

Marcela in Solola, met traditionele huipil aan achter haar weefgetouw

Mijke en Esther hebben allebei in het buitenland gewoond en hebben vaker ondernemers in ontwikkelingslanden ontmoet. “Maar deze ontmoetingen in Guatemala hebben weer veel bij ons losgemaakt. Het is onvoorstelbaar hoe moedig deze vrouwen in vaak moeilijke omstandigheden hun bedrijf starten, doorzetten en er een succes van maken. Meestal betekent dit dat een aantal kinderen naar school kunnen en dat de armoedecirkel wordt doorbroken. Geweldig dat zij hierbij intensief en zorgvuldig worden begeleid door Friendship Bridge.”

 

Foto top:

Groepsfoto na het bezoeken van een ‘aflossingsbijeenkomst’ waar ook werd gesproken over prijsbepaling. Op de achterste rij uiterst links Esther, naast haar Mijke.

Steun ondernemers met een microkrediet

Esther en Mijke maakten deel uit van een groep met ook enkele Amerikaanse verstrekkers van microkredieten, georganiseerd en begeleid door Friendship Bridge. Esther was al als vrijwilliger actief voor Wakibi en Mijke is dat na deze reis direct geworden. Ben je na lezing van dit verhaal ook onder de indruk en wil je een ondernemer in Guatemala – of ergens anders - steunen? Kies een project via www.wakibi.nl/projecten en stel een microkrediet beschikbaar. Dat kan al vanaf €27 euro en de impact is vele malen groter.

Andere mogelijkheden: