Sociale meerwaarde: terugdringen van energie-armoede en vervuiling

Door Dorien op 24-10-2012

Impact van microkrediet

Wereldwijd zijn er 1,5 miljard mensen die te maken hebben met energie-armoede. Hierdoor krijgen zij niet de kans om zich te ontwikkelen en blijven ze arm.  

Terwijl we ons eigen leven niet meer voor kunnen stellen zonder energie, zijn er in veel ontwikkelingslanden grote groepen mensen die er geen toegang tot hebben. Ter vergelijking: het grootste deel van Afrika gebruikt jaarlijks samen evenveel energie als Spanje alleen. Het gebrek aan energie zorgt dat arme mensen zich moeilijk kunnen ontwikkelen en dus arm blijven. Dit wordt ook wel energie-armoede genoemd. Naar schatting behoren 1,5 miljard mensen wereldwijd tot deze groep.

Zonder energie nemen bijvoorbeeld huishoudelijke taken heel veel tijd in beslag. Water halen en hout sprokkelen kan enkele uren in beslag nemen en koken en wassen kost ook veel tijd bij gebrek aan goede bronnen. Al deze verloren tijd kunnen vrouwen niet aan werk besteden en kinderen niet aan huiswerk, waardoor beiden in hun ontwikkeling worden beperkt. Dit zijn dan ook de zwaarst getroffen groepen.

Vervuilende alternatieven
Maar niet alleen tijdverspilling is een probleem. Vaak wordt er bij gebrek aan moderne vormen van energie gebruik gemaakt van vervuilende alternatieven als hout en gas. Deze zijn schadelijk voor de gezondheid. Kerosinegassen en rook binnenshuis veroorzaken veel longziektes. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie sterven jaarlijks twee miljoen mensen vroegtijdig aan longziektes die zijn ontstaan door gassen die in huis ontstaan door koken en het branden van lampen.

Het armoede probleem
Energie-armoede maakt het vrijwel onmogelijk om te ontsnappen aan armoede. Juiste aandacht hiervoor is dan ook een belangrijk onderdeel in de oplossing voor het algehele armoede probleem. Het aanpakken van het energieprobleem zou een start kunnen zijn van enorme economische en sociale groei. Helaas wordt er nog veel te weinig aandacht aan besteed.

Maar een effectieve oplossing is ook niet zo makkelijk te realiseren. Het plaatsen van energiecentrales in afgelegen gebieden is een kostbare aangelegenheid en dus niet aantrekkelijk voor energiemaatschappijen. Overheden zouden dit gat moeten dichten, maar de politieke wil hiervoor ontbreekt vaak. Dit betekent dat het probleem internationaal opgepakt moet worden. Maar ook dit is niet eenvoudig, zo blijkt o.a. uit ervaringen in Zuid-Afrika. De Zuid-Afrikaanse regering en internationale donoren waren in staat het aantal mensen dat toegang heeft tot energie in zeven jaar te verdubbelen tot zeventig procent in 2001. Een enorm succes dus. Maar vanaf die tijd heeft de regering geen aandacht meer geschonken aan het probleem, waardoor het percentage vrijwel gelijk is gebleven. Bovendien zijn de energiecentrales inmiddels sterk verouderd, waardoor regelmatig stroomstoringen optreden.
 

Bij gebrek aan elektriciteit gebruiken arme huishoudens dure, vervuilende en gevaarlijke alternatieven als kerosine lampen, houtskool en houtovens. Innovaties als zonne-energie en biovergisting kunnen een schone en goedkopere oplossing bieden voor het probleem. Maar hiervoor zijn investeringen nodig, die overheden niet willen doen.

Microkrediet kan hierin een cruciale rol spelen. Niet alleen bieden de leningen een oplossing voor huidige problemen als energietekort en gezondheidsproblemen veroorzaakt door vervuilende energiebronnen. Ook betekent een investering in deze duurzame bronnen een investering in toekomstige generaties. Daarom gaat Wakibi relaties aan met lokale partners die aandacht schenken aan recyclen en het terugdringen van vervuiling.

 

Organisaties die helpen
Goede voorbeelden hiervan zijn Barefoot Power uit Tanzania en BrazAfric uit Kenia. Deze organisaties verspreiden onder arme bevolkingsgroepen schone bronnen van energie als zonne-energie installaties, solarlampen, energiezuinige kookstellen en herbruikbare batterijen. Op deze manier hebben grote groepen armen toegang tot schonere energie, terwijl er ook nog banen worden gecreëerd om de installaties te verkopen en te installeren.

 

   

Een ander voorbeeld is het Mexicaanse Sistema Biobolsa. Ook dit is geen traditionele microkrediet institutie, maar een bedrijf dat een systeem heeft ontwikkeld om uitwerpselen om te zetten in mest en energie. Biobolsa zag dat de aanschafkosten een belemmering zouden kunnen vormen. Biobolsa biedt daarom zowel de benodigde trainingsprogramma’s en een financieringsconstructie, om boeren te helpen deze biovergisters te kunnen kopen, gebruiken en onderhouden. Het bedrijf presenteerde een leenprogramma waarbij boeren hun betalingen gespreid kunnen doen en ze geen rente hoeven te betalen. Daarmee wordt deze innovatie bereikbaar voor kleine boeren.

Maar ‘groene’ leningen komen ook op veel kleinere schaal voor. Zo biedt Wakibi aan haar leden leningen aan van individuen die geld vragen om hun huis te isoleren, gerecyclede producten te verkopen of een zuinige taxi te kopen.

Wakibi streeft ernaar om toegevoegde waarde te bieden door partnerschappen aan te gaan met organisaties die zich extra inspannen om iets goeds te doen voor de gemeenschappen waar zij voor werken. Dat noemen we sociale meerwaarde. Veldpartners die hun klanten innovatieve en op technologie gebaseerde financiële oplossingen bieden krijgen het Innovatie keurmerk. Klik hier voor meer informatie over het Innovatie keurmerk. Als je vragen of commentaar hebt over de genoemde partners of de betrokkenheid van Wakibi, mail dan naar support@wakibi.nl.




Bronnen
http://www.kiva.org
http://www.who.int
http://lifewithoutlights.com