Versterk de kracht van inheemse vrouwen met behulp van onderwijs

Door Redactie Wakibi op 19-12-2016

Impact van microkrediet

Partners en sponsors

“Wij inheemse vrouwen moeten de stilte doorbreken. Het is tijd om van ons te laten horen”.  Lees hier het verhaal van Elsie Mokudef, een inheemse boerin op de Filipijnen.

Wij inheemse vrouwen moeten de stilte doorbreken. Het is tijd om van ons te laten horen”. Elsie Mokudef is een inheemse boerin in de provincie Maguindanao, in de Filipijnen. Ze is tot nu toe een van de meer dan 150 inheemse vrouwen uit de hele wereld, die hebben deelgenomen aan de Global Leadership School voor Inheemse Vrouwen, een speciaal onderwijsprogramma onder leiding van de Voedsel- en Landbouworganisatie van de Verenigde Naties (FAO), en het Internationale Inheemse Vrouwen Forum (IIWF, ook bekend als de Foro Internacional de Mujeres Indigènes, of FIMI).

Het programma werd gelanceerd in mei 2015 en is tot nu toe actief in Bolivia, Peru, India, de Filipijnen, Panama en Paraguay. Het programma wil inheemse vrouwelijke leiders en activisten in staat stellen om te pleiten voor mensenrechten, voedselzekerheid en de kwaliteit van voeding.

De belangrijke rol van inheemse volkeren – en van vrouwen in het bijzonder.

Inheemse volkeren spelen, met de rijkdom van hun voorouders en met hun traditionele kennis, de complexiteit van hun voedselsystemen en de veerkracht van hun landbouwpraktijken, een cruciale rol bij het aanpakken van de problemen van honger, voedselonzekerheid en duurzame ontwikkeling in het algemeen. Vooral nu klimaatverandering een factor van belang is geworden.

Ondanks hun belangrijke rol behoren ze echter tot de meest gemarginaliseerde en achtergestelde groepen in de wereld. Inheemse volkeren vertegenwoordigen 5 procent van de wereldbevolking, maar ze behoren tevens tot de ongeveer 15 procent van de armen in de wereld. Een groot deel van deze kwetsbaarheid en marginalisering vloeit voort uit de schending van hun rechten, vooral met betrekking tot de toegang tot land en hulpbronnen.

Vooral inheemse vrouwen worstelen vaak niet alleen met armoede en met de vele uitdagingen die voortvloeien uit hun inheemse status, maar ook met discriminatie op grond van geslacht, wat alle terreinen van hun leven beïnvloedt. Dit versterkt de ongelijkheden waar ze zowel binnen als buiten gemeenschappen mee worden geconfronteerd.

“We zien in onze gemeenschappen dat slechts enkele vrouwen de kans krijgen om deel te nemen aan besluitvorming, wat meestal het gevolg is van hun onzekerheid om zich uit te spreken”.  Zegt Elsie Mokudef (Teduray), Maguindanao , Filipijnen.

In vergelijking met hun mannelijke collega’s hebben vrouwen vaak minder toegang tot onderwijs en training. Het gevolg is dat dit ook de toegang tot besluitvorming lastiger maakt. Dit beperkt bovendien de bijdrage die ze zouden kunnen leveren aan zowel hun huishoudens als aan hun gemeenschap. Vooral als het gaat over onderwerpen die voor inheemse mensen van vitaal belang zijn, zoals voedselveiligheid, de kwaliteitsbewaking van landbouwzaad en het behoud van biodiversiteit.
 

“Vrouwen zijn de belangrijkste leveranciers van levensmiddelen in het huishouden, niet alleen wat de bereiding betreft, maar ook als het gaat om zaaien, planten en oogsten. Maar toch zijn het nog steeds mannen die beslissen welk voedsel of gewas moet worden geplant en geoogst. En wat op de markt moet worden gekocht en verkocht.”

Naast het feit dat vrouwen de belangrijkste verschaffers zijn van voedsel voor het gezin, fungeren inheemse vrouwen meestal ook als hoeders van de zaden en rentmeesters voor het behoud van biodiversiteit. Hun betrokkenheid bij de besluitvorming is daarom cruciaal.
 

“Als we praten over vrouwen en voedselveiligheid moeten we beseffen dat vrouwen de hoofdrol spelen in het produceren van voedsel. Wij zijn het die produceren, het voedsel bereiden en onze gezinnen te eten geven”.

Global Leadership School voor Inheemse Vrouwen

In 2014 begon de FAO een samenwerking met FIMI om deze en andere problemen aan te pakken door middel van de Global Leadership School for Indigenous Women. De School, die is gericht op leidinggevende vrouwen, en mensenrechtenactivisten afkomstig uit inheemse groepen, spant zich in voor belangenbehartiging, mensenrechten, voedselzekerheid en voeding.

“Inheemse vrouwen hebben zo’n school nodig, omdat de meesten van ons onze rechten niet kennen; we weten dat er rechten bestaan, maar we weten niet hoe we die zouden kunnen implementeren. En we weten ook niet hoe we die zouden kunnen bepleiten”. Zegt Darhmingliani Hloncheu (Khasi en Mizo), Meghalaya, India.

Terwijl elke school uniek is in de aanpassing aan de behoeften van een land, wordt de algemene structuur onderverdeeld in drie fasen.

De eerste fase omvat een intensieve week met een persoonlijke groepstraining in de hoofdstad van elk land. Daarbij gaat het om workshops, discussies en presentaties over uiteenlopende onderwerpen die betrekking hebben op belangenbehartiging, mensenrechten, voedselzekerheid en voeding. Evenals op sessies over communicatie, leiderschap, netwerken, planning en strategie.

“Dit is de eerste keer dat ik in staat ben om deel te nemen aan een bijeenkomst van inheemse vrouwen, afkomstig uit allerlei delen van het land, zelfs uit het buitenland. We kunnen een democratische dialoog zien, en we leren door ervaringen te delen en te luisteren naar de ondervindingen van anderen”. Zegt Elsie Mokudef (Teduray), Maguindanao , Filipijnen

Landspecifieke kwesties die betrekking hebben op inheemse mensen –met de nadruk op vrouwen- worden besproken, en afgevaardigden van landspecifieke instellingen waaronder overheden, het maatschappelijk middenveld, de academische wereld en andere relevante sectoren, worden uitgenodigd om mee te doen aan sessies en de dialoog.

“De informatie was lokaal, nationaal en internationaal. Op die manier kon ik leren hoe je beïnvloedingsprocessen kunt ontwikkelen met uiteenlopende autoriteiten, en hoe ik deze kennis kan toepassen binnen de organisatie waartoe ik behoor”. Zegt Vanesa Viera, Pando, Bolivië

De tweede fase, die vijf maanden duurt, wordt uitgevoerd via een e-learning/online platform. Deelnemers lezen relevante documentatie en delen gedachten, analyses en ideeën via een internet discussieforum.

Het proces wordt ondersteund door begeleiders van FIMI en technische experts van de FAO. Er worden speciale gasten uitgenodigd om gespecialiseerde onderwerpen te behandelen. Tijdens deze fase kiest elke deelnemer een onderwerp dat voor haar van groot belang is. En doordat ze begeleid wordt en er feedback plaats vindt, ontwikkelt ze een plan om veranderingen tot stand te brengen in het onderwerp dat ze heeft uitgekozen.
 

“Mijn pleitnota is gebaseerd op voedselsoevereiniteit. We willen dat het graan in mijn regio wordt gebruikt voor het maken van koekjes ten behoeve van ontbijt op scholen, voor een gezond en voedzaam gebruik van onze lokale producten”.                                                                                        

Het pleidooi richt zich op een reeks van doelen. Van het vergroten van de toegang tot onderwijs en de gezondheidszorg tot het verbeteren van voedselsystemen en het erkennen van de rol van vrouwen in de gemeenschap bij de besluitvorming in de gemeenschap.

“Het idee is om het bestuur, het kantoor van de burgemeester en de Pando Universiteit er toe te bewegen om toename van de zeggenschap van vrouwen te ondersteunen ,om migratie van jongeren te verminderen. Daarnaast geeft dit plan jongeren de kans om dienstverlener en technisch assistent in de gemeenschappen te worden”. Zegt Vanesa Viera, Pando, Bolivië

Een derde en laatste fase voorziet in bijeenkomsten over onderwerpen die van belang zijn voor elke groep, in combinatie met presentaties door deelnemers die hun pleitnota’s hebben voltooid. Veel plannen die tot nu toe zijn ontwikkeld laten een grote inzet en innovaties zien, en hebben geleid tot het voorstellen van mini-projecten. De FAO en FIMI onderzoeken op dit moment financieringsmogelijkheden voor de realisatie van de beste ideeën op nationaal – en gemeenschapsniveau.


Deze School of Women Leaders for Secure Tenure in Bolivia bestaat sinds 2010. Website
                                                                   
Ter afronding van het programma worden deelneemsters aangemoedigd om het geleerde door te geven aan hun gemeenschappen om daarmee bewustwording te stimuleren en om andere inheemse vrouwen te ondersteunen.

“Ik voel me gesterkt en geïnformeerd omdat ik nu de wetgeving ken. En ook omdat ik voel dat we ondersteund worden om doelmatig belangen te behartigen in onze gemeenschappen en bij onze overheden”. Zegt Bernardina Laura, La Paz, Bolivia.

Veel “afgestudeerden” van de School doen verslag, met verhalen over positieve veranderingen en vooruitgang in hun gemeenschappen. Bijvoorbeeld door het creëren van vrouwengroepen, de organisatie van groepsdiscussies en bijeenkomsten over wetgeving en beleid, de samenwerking met non-gouvernementele organisaties en over claims op land. Ze geven demonstraties over agrarische technieken die traditionele landbouwtoepassingen doen herleven, en maken andere vrouwen de traditionele wijze van zaadbescherming bewust.

“Ik heb het gevoel dat ik door hier te komen en deel te nemen aan de School, veel kennis heb opgedaan, die ik mee terug kan nemen naar mijn gemeenschap, naar de vrouwen met wie ik werk”. Zegt Darhmingliani Hloncheu (Khasi en Mizo), Meghalaya, India.

Zie ook:

• FAO | Indigenous Peoples: Empowering indigenous women in Bolivia, Peru, India and the Philippines
• FAO | Gender: Indigenous women represent Philippines in global leadership school
• FAO | Gender: Escuela de Liderazgo de Mujeres Indígenas [in het Spaans)]
• Flickr | FAO of the UN: Leadership School of Indigenous Women in the Philippines

bron van dit artikel

Wilt u ondernemende vrouwen ondersteunen met
een lening (vanaf € 25,-)? surf dan naar DEZE Wakibi link

Redactie Wakibi 2016 - Hansjelle Dijkstra
pers@wakibi.nl