Boekbespreking: The international bank of Bob Harris

Door ineke van arnhem op 20-2-2015

Impact van microkrediet

In zijn boek beschrijft Bob Harris zijn reis rond de wereld. Hij deed waar iedere Wakibi-uitlener van droomt: op bezoek bij de ondernemer die hij ondersteunt.

Het moet haast wel de droom zijn van iedere Wakibi-uitlener: zelf ter plekke kijken hoe het met de ondernemer gaat die jij ondersteunt. Bob Harris droomde er niet alleen van, maar voegde de daad bij het woord. Hij trok vier jaar lang de hele wereld over en ontmoette bijzondere mensen. Met veel gevoel voor humor beschrijft hij zijn belevenissen in het boek ‘The international bank of Bob’.


Iedereen die zich afvraagt of microkrediet wel of niet werkt in de praktijk zou dit boek eigenlijk moeten lezen. Er is (nog) geen Nederlandse vertaling, maar het is in toegankelijk Engels geschreven. De spitsvondige titel ‘The international bank of Bob’ zet de toon voor de stijl van het boek: vlot en grappig geschreven. Bob neemt je helemaal mee in zijn avonturen en deelt en-passant waardevolle achtergrondinformatie met de lezer.
     

Vijf kilo goed door de wc gespoeld
Harris was redacteur van het prestigieuze Forbes Traveller, een luxe Amerikaans tijdschrift. Hij maakte reportages over de mooiste en duurste hotels in de hele wereld. Zijn laatste luxe-reisje naar Abu Dhabi schudde hem wakker. Hij verbleef in Emirates Palace, het duurste hotel ter wereld. De decadentie daar was immoreel. Een pr-man vertelde trots dat de Emirates elk jaar vijf kilo goud gebruikt ter decoratie van taartjes en toetjes. Harris was geschokt: “Je lichaam kan goud niet verteren, dat betekent dat er letterlijk drie ton dollars door de wc wordt gespoeld. Mijn vader beulde zich zijn hele leven af en spaarde nog niet eens een tiende van dat bedrag.”

Bob besloot het geld dat hij verdiende met de reviews van luxe hotels te investeren in Kiva-leningen. In vrijwel alle landen bestond exorbitante rijkdom pal naast schrijnende armoede. Wat is de beste manier om op een structurele en waardige wijze iets te betekenen voor de allerarmsten? Voor Bob was de aanpak van Kiva het antwoord. Uiteindelijk nam hij ontslag bij Forbes om Kiva-projecten in twaalf verschillende landen te bezoeken en er een boek over te schrijven. Niet onder de vlag van Kiva, maar onafhankelijk en op eigen kosten. Want als er misstanden zouden zijn, wilde Harris vrij zijn om die aan de kaak te stellen.

Wake-up call voor microfinanciering
Waarom kies ik voor geld lenen aan armen via Wakibi? Die vraag kwam vaak bij me op tijdens het lezen van ‘The international Bank of Bob’. Mijn drijfveer was destijds vooral romantisch: concrete mensen helpen in plaats van mijn geld pompen in de kas van een liefdadigheidsinstelling. Zelf een goed gevoel krijgen. Alsof microfinanciering altijd ok is, alsof er in deze sector geen slechteriken rondlopen. Bob Harris haalt de afschuwelijke gebeurtenissen aan in India een paar jaar geleden. Banken vroegen woekerrentes en klanten kwamen in een schuldenspiraal terecht. Ze gebruikten agressieve technieken om klanten tot afbetalen te dwingen. De sociale druk en vernedering werd sommigen teveel en leidde tot een golf van zelfmoorden in 2010 in India. Intussen verdienden de foute MFI’s goed geld.

Deze tragedie was een wake-up call voor bonafide instellingen voor microkrediet wereldwijd. Ze maakten internationale regels op waaraan elke MFI moet voldoen, gericht op bescherming van de klant. Deze ‘Smart Campaign’ blijkt te werken. Meer dan 850 MFI’s in ruim 130 landen hebben de regels ondertekend. Op de site van Smart Campaign lees ik dat er nu een systeem van gecontroleerde certificering bestaat, wat natuurlijk een stuk minder vrijblijvend en dus geloofwaardiger is. Kiva werkt uitsluitend met MFI’s die op deze wijze gecertificeerd zijn.
Bob Harris laat in zijn boek zien hoe het fenomeen microkrediet zich heeft ontwikkeld. Het is allang niet meer een zak geld geven maar ook het stimuleren van sparen, het organiseren van financiële educatie en inbedding in een breder palet van armoedebestrijding.

Don‘t try this at home
‘The international Bank of Bob’ is met 400 pagina’s een dikke pil. Elk hoofdstuk vormt een verhaal op zich, dat maakt het lezen makkelijker. Houd er wel rekening mee dat het echt een Amerikaan is die het boek schrijft: veel persoonlijke reflecties en de beschrijvingen zijn vaak wat over the top. Het is duidelijk dat Bob vanuit een sterke persoonlijke gedrevenheid schrijft. Helder is ook dat het niet de bedoeling is dat we Bob nadoen. “Don‘t try this at home”, schrijft Bob, “de meeste ondernemers maken lange dagen en zitten niet te wachten op bezoek. Hetzelfde geldt voor de MFI’s. Het heeft jaren geduurd voordat de organisatie van mijn reis rond was. Een boek als dit was er nog niet en daarom heb ik zoveel medewerking gekregen. En natuurlijk hoop ik dat mijn boek anderen verleidt tot het geven van microleningen. Je kunt echt het verschil maken.”

The international bank of Bob / Connecting our worlds one $25 Kiva loan at a time, Bob Harris; Walker@Company; ISBN 978 0 8027 7751 5 Paperback Eur 17,99 Hardcover Eur 25,99


Bronnen:
http://www.kiva.org/
http://www.forbes.com/sites/ashoka/2013/03/18/qa-with-bob-harris-from-a-3-billion-hotel-to-a-25-microfinance-loan/
http://www.smartcampaign.org/certification/all-about-certification