Onderwijs en microkredieten; 1 + 1 = 3

Door Inge Jansen op 23-10-2023

Impact van microkrediet

Met de Nederlandse herfstvakantie net achter de rug is het tijd om de rol van onderwijs in microfinanciering onder de aandacht te brengen. Microfinanciering alleen is geen wondermiddel om armoede uit te roeien.

Om het meest effectief te zijn, moet microfinanciering deel uitmaken van een breder palet van diensten voor sociale en economische ontwikkeling. Het bieden van voorlichting aan leners over onderwerpen variërend van marketing tot gezondheidszorg is een van de belangrijkste manieren waarop instellingen voor microkredieten aan de bredere behoeften van de leners kan voldoen. Daarnaast kun je ook microkredieten verstrekken aan studenten. In dit artikel zoomen wij in op de rol van onderwijs binnen microkredieten.

De oorsprong van microkredieten

De oorsprong van microfinanciering is gebaseerd op de veronderstelling dat kredietbeperkingen het enige obstakel vormen voor de armste groepen mensen. Zij hadden geen toegang tot het reguliere banksysteem om geld te lenen en daarmee een bedrijf te starten. Het heeft enige tijd geduurd voordat men verder keek dan het uitlenen van geld alleen. Verschillende recente onderzoeken hebben aangetoond dat microfinanciering in combinatie met onderwijs meer impact kan hebben dan alleen het verlenen van financiële diensten.

Vrouwen die deelnemen aan een programma waarbij zij zowel een microkrediet als onderwijs aangeboden krijgen, hebben na enige tijd meer inkomen en bezittingen. Ook hebben ze een groter gevoel van persoonlijke empowerment om beslissingen te nemen. En hun kinderen zijn beter gevoed en gezonder dan vrouwen die niet aan het programma deelnamen.

Voorlichting microfinanciering

Foto: Voorlichting over microfinanciering

Kansen en uitdagingen

Het verstrekken van microkredieten in combinatie met onderwijs brengt de nodige uitdagingen met zich mee. Voorlichting aan leners vereist een voortdurende tijdsinvestering – waar de meeste kredietinstellingen een tekort aan hebben. De tijd die aan onderwijs wordt besteed, kan ertoe leiden dat medewerkers van een microfinancieringsinstelling minder tijd hebben om een ​​groter aantal leners te bedienen. Het aantal leners is juist een belangrijke indicator voor hun succes. Ook de kosten spelen mee in de keuze voor het al dan niet aanbieden van onderwijs en voorlichting binnen een programma van microkredieten. Instellingen voor microkredieten zijn voortdurend bezig met het leveren van aanvullende diensten aan hun klanten, terwijl ze redelijke vergoedingen en/of rentetarieven willen rekenen over geld dat zij uitlenen aan de leners. Toch is gebleken dat de combinatie van het aanbieden van microkredieten en onderwijs zorgt voor een sneeuwbaleffect.

Microfinanciering onderbouwd in prestatierapport

Kiva, partner van Wakibi, deelde met trots de publicatie van de 60 Decibels Microfinance Index, 's werelds eerste sociale prestatierapport op het gebied van microfinanciering dat volledig is gebaseerd op gegevens van de mensen die het bedient. Kiva is een van de 21 oprichters die 60 Decibels de opdracht hebben gegeven om te beoordelen hoe microfinanciering individuen beïnvloedt.

Ruim 18.000 leners uit 41 landen namen deel aan interviews voor het onderzoek, uitgevoerd door 60 Decibels, een onafhankelijk impactmetingsbedrijf dat gegevens verzamelt en ze omzet naar bruikbare hulpmiddelen. De Microfinance Index geeft een essentieel beeld van de levens van 25 miljoen mensen die gebruikmaken van financiële diensten via microfinancieringsinstellingen over de hele wereld.

Het volledige 60 Decibels Mirofinance Index rapport 2023 ›

60 Decibels Microfinance Index 2023

Het effect van geschoolde ouders

Het sneeuwbaleffect van beter geschoolde ouders gaat verder. Doordat ouders, zelfs op latere leeftijd, voorlichting en scholing rondom het ondernemerschap volgen, stijgt hun inkomen. Door dit gestegen inkomen hebben zij de kans om hun kinderen langer naar school te sturen zodat deze kinderen ook weer in staat zijn om een mooiere toekomst tegemoet te gaan. Een lener zegt daar zelf over:

“De lening heeft mij geholpen mijn inkomen te verhogen. Hierdoor kon ik mijn kind van een openbare school naar een privéschool sturen, waar ze beter onderwijs kreeg. Ik kan ook wat meer sparen.”

Voor ondernemers en studenten

Kleine ondernemers waren de eerste doelgroep voor het verstrekken van microkredieten. Zij vormen nog steeds een groot deel van de leners, maar er zijn meer doelgroepen. Ook studenten maken gebruik van microkredieten om hun studie te betalen. Het gaat dan vaak om studenten die willen studeren aan een universiteit om hun kansen te vergroten en het ontwikkelingsniveau van hun gemeenschap een flinke boost willen geven. Deze studenten kun je vooruit helpen met een microkrediet zoals bijvoorbeeld het krediet voor Ranin. Ranin is een 20-jarige Jordaanse vrouw. Haar vader, een handelaar, onderhoudt hun familie. Hij helpt haar om haar bachelordiploma af te ronden, maar daarvoor verdient hij niet genoeg. Daarom heeft Ranin een microkrediet gevraagd om zich in te schrijven voor het volgende semester. Ze hoopt op een dag haar bachelordiploma af te ronden en zichzelf en haar familie trots te maken.

Educate yourself

Het belang van onderwijs en voorlichting voor een betere toekomst is immens. Instellingen voor microkredieten onderkennen dit belang en dragen actief bij. Zij geven de armste groepen voorlichting voor het starten van een onderneming en alles wat daarbij komt kijken. Hierdoor zijn mensen in staat om zichzelf en hun gezinnen te empoweren en ontstaat een sneeuwbaleffect, kinderen gaan (langer) naar school en, wellicht met een microkrediet, een studie volgen.

Help je mee?
Vanaf 25 euro kun je al een lening verstrekken. Wil je een jongere helpen om een studie te betalen? Kies dan voor de sector ‘onderwijs’ op www.wakibi.nl/projecten.

Microkrediet voor studenten
Inge Jansen

Inge schrijft als vrijwilliger voor Wakibi. Wil jij ook meehelpen ons microfinancieringsplatform te laten groeien en te streven naar gelijkere kansen voor iedereen? Kijk op www.wakibi.nl/vrijwilliger-worden.

Misschien interesseert dit je ook?

Ghanese onderneemster Abigail (24) zelfredzaam dankzij een kleine lening

Net als veel anderen in Ghana kreeg Abigail een lening voor haar winkeltje. En net als veel anderen wil ze hiermee meer producten inkopen om haar winst te verhogen en meer te verdienen. Maar hier houden de vergelijkingen op. Abigail is namelijk een héle bijzondere jonge vrouw. In dit blog vertellen we haar verhaal. Een verhaal over gebroken gezinnen, het helpen van kinderen, doorzetten, vertrouwen en een ongekende vastberadenheid.
Het verhaal van Elpidia's succes dankzij een kleine lening van 650,-

Elpidia en haar familie waren de eerste inwoners van een nieuwe wijk in de gigantische gemeente Soledad in Colombia. Om aan de behoeften van haar familie en de nieuwe buurt te voldoen, opende Elpidia een winkeltje vanuit haar huis. Wanneer we Elpidia vragen hoe haar winkel is ontstaan, is ze vol lof voor haar familie. “Ik had dit nooit had kunnen doen zonder de steun en motivatie van mijn zus en mijn nicht” vertelt Elpidia, “Zonder hen had ik dit nooit gedurfd. Zij kwamen ook met het idee om een microkrediet aan te vragen.”
Help ondernemers met lef tijdens de Dag van de Ondernemer

Ondernemers zijn overal ter wereld van enorme waarde: ze creëren groei, banen en welvaart. Daarom staan wereldwijd de ondernemers in de spotlights in de derde week van november. In Nederland is vrijdag 19 november de Dag van de Ondernemer. Want door ondernemers te bedanken voor hun lef en inzet, inspireren we anderen om ook de stap naar ondernemerschap te zetten. Een stap die we vanuit Wakibi graag makkelijker maken door hen met microkredieten te ondersteunen.
Zelfredzaamheid van vrouwen in Guatemala een stap dichterbij

Gendergelijkheid en zelfredzaamheid van vrouwen zijn steeds duidelijker de belangrijkste hulpmiddelen om wereldwijd belangrijke stappen te kunnen maken in het terugdringen van armoede. De vrouw speelt zo’n belangrijke rol aangezien zij door initiatief en vindingrijkheid beter dan mannen in staat blijken te zijn om kansen om te zetten in blijvende vooruitgang voor hun gezin en de gemeenschap waarin zij leven. Fundacion Namaste Guatemeya is een lokale partner, welke zich specifiek richt op het ondernemerschap van vrouwen in plattelandsgebieden. Fundacion Namaste is opgericht in 2004 en richtte zich oorspronkelijk op het verstrekken van subsidies voor verschillende projecten, waaronder financieel onderwijs en het verschaffen van kredietproducten, met als doel gemarginaliseerde vrouwen te helpen. Binnen een paar jaar breidde de organisatie zich uit en werd het Namaste Business Development Program (NBDP) gelanceerd.
Innovatie: Schoon water om levens te redden

In Nederland vinden we schoon drinkwater vanzelfsprekend, maar iedereen die weleens buiten Nederland komt weet heel goed dat je niet zomaar in elk land het water rechtstreeks uit de kraan kan drinken. Wereldwijd drinken op dit moment bijna 800 miljoen mensen onveilig, ongefilterd water. Besmet water kan onder andere leiden tot diarree. Wat veel mensen zich niet goed beseffen is dat diarree als gevolg van het drinken van vervuild water jaarlijks de dood van meer dan 2 miljoen mensen als gevolg heeft, waarvan het grootste deel kinderen. Wist je dat dit aantal hoger is dan het totaal aantal levens dat jaarlijks wordt opgeëist door aids, malaria en mazelen tezamen?
Onder de loep: Het belang van de Kiva fellow

Een nog niet eerder besproken rol binnen onze microfinancieringsketen is die van de Kiva fellow. Kiva biedt een groot aantal individuen de kans om hun specifieke vaardigheden in te zetten als ogen en oren in het veld, waarbij zij nauw samenwerken met microfinancieringsinstellingen en andere lokale partners in meer dan 60 landen over de hele wereld. De Kiva Fellowship is een vrijwilligerspositie met als doel de positieve impact van de keten waar Wakibi deel van uitmaakt sterk uit te breiden en te verstevigen.
Microkrediet als hulpmiddel voor duurzame wederopbouw Filipijnen

De afgelopen dagen zijn wij allen via diverse media geconfronteerd met het noodlottige resultaat van de tyfoon Haiyan, welke een verwoestende impact heeft gehad op de Filipijnen. Overal ter wereld zijn inzamelingen begonnen om de noodzakelijke directe hulp te kunnen bieden. Het meest belangrijk op dit moment is schoon drinkwater, voeding en medische zorg. Maar daarna zal het land deels weer vanuit niets opgebouwd moeten worden. Hiervoor is duurzame steun nodig. Wakibi gelooft dat microfinanciering een krachtig middel is om de bevolking van de Filipijnen te helpen in de wederopbouw van hun ondernemingen, hun land en hun leven en hen uiteindelijk weer zelfredzaam te maken.
Innovatie: verbeterde gezondheid door een veilige, betaalbare en zuinige kookhaard

De meest gevaarlijke activiteit voor een vrouw in een ontwikkelingsland is koken voor haar gezin… Ja, je leest het goed. Wereldwijd worden ongeveer 3 miljard mensen blootgesteld aan de negatieve effecten van onveilige haarden en kachels, die worden ingezet voor het bereiden van maaltijden, het wassen van kleding en het vervaardigen van drinkbaar water. Bijna 4 miljoen mensen sterven per jaar voortijdig aan ziekten die het gevolg zijn van luchtverontreiniging binnenshuis. Dit is acht maal zoveel als het aantal mensen dat sterft aan malaria. StoveTeam International (STI), een nieuwe lokale partner in Latijns-Amerika, is een non-profitorganisatie die er naar streeft om op effectieve wijze grote mondiale gezondheidsproblemen aan te pakken door middel van veilige en betaalbare kookhaarden.
Update Filipijnen: hoe gaat het met de leners en lokale partners?

De verwoestende werking die de tyfoon Haiyan op 8 november dit jaar heeft gehad op de Filippijnen heeft een immens effect gehad op haar bevolking. Er is in de afgelopen dagen veel inspanning geleverd om te achterhalen hoe het met de leners en de lokale partners in de getroffen gebieden gaat. In onderstaande tekst willen we die updates delen, willen we onder de aandacht brengen wat de gevolgen zijn op de lopende leningen en willen we aangeven wat alternatieve manieren zijn om te kunnen blijven helpen.
Nieuwjaarsvoornemens op humanitair niveau: uitroeien van armoede en honger

Het nieuwe jaar is begonnen en dat is het moment om je goede voornemens in de praktijk te gaan brengen. Velen van ons kijken terug op het oude jaar of al vooruit naar de toekomst, als inspiratie om een verbeterde wending aan het leven te geven. Afvallen, sporten, stoppen met roken, vaker je familie bezoeken, of wat dacht je van een bijdrage leveren aan de humanitaire doelen van onze wereldleiders? Maar wist je dat je als lid van Wakibi al bijdraagt aan dat laatste? In dit eerste artikel uit een nieuwe serie zullen we een kijkje nemen in de Millenium Development Goals van de Verenigde Naties en bepalen hoe Wakibi leningen bijdragen aan het aanpakken van deze doelstellingen.
De impact van een microkrediet op het leven van Safoura uit Mali

De 46-jarige Safoura woont in Dieli, een klein dorpje op het platteland van Mali. Twaalf jaar geleden overleed haar man. Als alleenstaande moeder van zeven kinderen was het leven op zijn zachtst gezegd vol uitdagingen. Al van jongs af aan handelt Safoura in etenswaar, net als haar moeder vroeger deed. Ze koopt rijst, uien, pasta, fruit en granen tegen een zo voordelig mogelijke prijs op een markt ongeveer 50 km verderop. Daarna verkoopt ze haar waren met wat winst op drie lokale markten.
Microkrediet is geen wondermiddel

Microkrediet lijkt zo simpel en voor de hand liggend: armoede bestrijden door leningen te verstrekken aan mensen die geen toegang hebben tot financiële diensten. Toch is de praktijk weerbarstiger. Microfinanciering is geen wondermiddel voor armoedebestrijding. Het slagen van dit soort projecten valt of staat met de juiste begeleiding, concentratie van activiteiten en samenwerking. Professor in microfinanciering aan de Nyrenrode Business University Dr. Ir. Gert van Dijk, legt uit.
Microkrediet: een steentje dat een hele vijver in beweging zet

Wie kent niet het machteloze gevoel dat je - op reis in een ontwikkelingsland - bekruipt als je de de leefomstandigheden van sommige locals ziet? Mensen die blijmoedig keihard werken om hun gezin te eten te geven en ook nog jou als rijke westerling met een glimlach welkom heten. Het raakt je in je hart. Je zou ze het liefst allemaal willen ondersteunen, wetend dat deze mensen vaak niet in aanmerking komen voor een lening via de bank en er dus nauwelijks in slagen uit de armoede te geraken. Voor deze mensen betekent een microkrediet een stap op de weg omhoog.
Met eigen ogen zien wat microkredieten betekenen voor ondernemers in Kosovo

Met eigen ogen zien wat microkredieten betekenen voor ondernemers die gesteund worden via Wakibi. Dát was de insteek van Mirte en Mart, oprichters van Social Wheels, het platform waarmee ze sinds 2020 kampeerbusjes verhuren en met een deel van de opbrengst Wakibi steunen. Het doel van deze enthousiaste uitleners is nog veel meer mensen te inspireren om anderen te helpen. Hun eigen inspiratie halen ze vooral uit mooie ontmoetingen en dus reisden ze zelf afgelopen december af naar Kosovo om daar te spreken met de KIVA-partner KosInvest en lokale ondernemers.
Social Wheels reist langs Wakibi-projecten in Albanië

Met eigen ogen zien wat microkredieten betekenen voor ondernemers die gesteund worden via Wakibi. Dàt was de insteek van Mart en Mirte, oprichters van Social Wheels, het platform waarmee ze sinds 2020 kampeerbusjes verhuren. Met een deel van de opbrengst steunen ze Wakibi met als bijkomend doel om nog veel meer mensen te inspireren om anderen te helpen. Hun eigen inspiratie halen ze vooral uit mooie ontmoetingen en dus reisden ze zelf in december 2021 af naar Oost Europa om daar te spreken met KIVA-partner Agro & Social Fund (ASF) en lokale ondernemers.
Ambassadeur van het Women Empowerment Fonds, Sylvia Siertsema bezoekt vrouwelijke ondernemers in Guatemala

Dankzij de microkredieten van Wakibi kunnen elk jaar honderden ondernemers hun bedrijf starten, voortzetten of zelfs laten groeien. Een microkrediet geven is eenvoudig: op de website van Wakibi kies je een project, je maakt geld over, en voilà, een ondernemer is weer een stukje geholpen. Maar wat doen ondernemers met zo’n microkrediet? En wat doet zo’n microkrediet voor ondernemers? Ambassadeur van het Women Empowerment Fonds en voormalig directeur van Wakibi, Sylvia Siertsema wilde dat weleens met eigen ogen zien. Eind oktober reisde zij af naar Guatemala om een aantal ondernemers te bezoeken.
Microkredieten in de spotlight

Hoewel het concept van microfinanciering al enkele decennia bestaat, krijgt het de laatste jaren steeds meer positieve aandacht. En dat is niet voor niets. Microkredieten zorgen namelijk niet alleen voor grotere (economische) productiviteit, maar ook voor meer zelfvertrouwen bij de ondernemer. Daar komt nog eens bij dat niet alleen de ondernemer profiteert van de lening. De impact wordt óók gevoeld door de familie en de directe omgeving. Daarom is het deze week de week van het Microkrediet en staan we stil bij het belang én de impact van deze bijzondere leningen.
Empowerment van Latijns Amerikaanse vrouwen

Pro Mujer is een partner van Wakibi die actief is in Latijns en Zuid Amerika. De doelstelling van deze stichting is om vrouwen in Latijns en Zuid Amerika te steunen in hun empowerment. Daarvoor maakt Pro Mujer gebruik van een breed palet aan ondersteuningsmogelijkheden: van microkredieten tot trainingen in ondernemerschap en medische voorzieningen. Sylvia Siertsema, directeur fondsenwerving van Wakibi, en Inge Jansen, vrijwilliger bij Wakibi, spraken met CEO Carmen Carrea en CLO Alexandra Blanco in Amsterdam.
De impact van een microkrediet op het leven van vluchteling Najah

Najah woont met haar vijf kinderen in een vluchtelingenkamp op de Westelijke Jordaanoever bij Jericho. Haar man woont en werkt het grootste deel van de week in Israël. Najah runt het huishouden. Met behulp van microkredieten heeft ze een bedrijf opgezet waarmee ze haar naam eer aan doet. Najah betekent namelijk ‘succes’ in het Arabisch. Ze runt een succesvolle onderneming door schapen en geiten te fokken voor de verkoop van melk en vlees.