Malaria in ontwikkelingslanden

Door Redactie Wakibi op 6-3-2016

Impact van microkrediet

Over Wakibi

Waarom microkredieten

Om u op de hoogte te houden van de omstandigheden in ontwikkelingslanden heeft Hansjelle Dijkstra (redactieteam Wakibi) een reeks artikelen geschreven over ziekten, die vaak een ernstige bedreiging vormen voor mensen in ontwikkelingslanden. Hansjelle laat zich voor het schrijven van zijn artikelen dagelijks inspireren door de projecten op Wakibi, waaronder ook voor dit artikel over Malaria

Hansjelle laat zich voor het schrijven van zijn artikelen dagelijks inspireren door de leners en projecten op wakibi.nl, waaronder voor dit artikel over Malaria de volgende groepen leners:

Jekabara Group in Mali

Awa’s Group in Senegal

Tuungane Mkono Group
in Congo-Kinshasa

Everlyne’s Group in Kenia

Magunga Tweyimukye Group in Oeganda


Malaria

Wat is Malaria?

Malaria is een infectieziekte die veroorzaakt wordt door een parasiet, en overgedragen wordt door muggen. Tussen 2000-2010 is Unicef erin geslaagd om samen met partners als de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), de Wereldbank, lokale organisaties en de landen zelf, de sterfte als gevolg van malaria in Afrika met 33% en wereldwijd met 25% te verminderen. Dit is gelukt dankzij het gebruik van muskietennetten, betere tests en betere medicatie, en door het behandelen van malaria op dorpsniveau.

Impact van malaria 

Greenfacts schat dat in 2015 ongeveer 250 miljoen mensen malaria kregen. Daarvan zijn er 1 miljoen overleden. Het grootste gedeelte van de sterfgevallen vond plaats in Afrika en betrof voornamelijk kinderen jonger dan vijf jaar.

Elke minuut overlijdt er een kind in Afrika aan malaria. Dat was eerst elke dertig seconden. Vooral jonge kinderen, zwangere vrouwen en mensen met een zwak immuunsysteem lopen meer risico op malaria. De ziekte kan worden behandeld met medicijnen, maar het voorkomen van de ziekte is van groot belang. De malariamug is alleen 's nachts actief, dus het slapen onder een muskietennet biedt goede bescherming tegen de ziekte.

In 2000 sliep slechts 5% van de kinderen onder een net. Vanaf 2010 was dat 45% en het aantal neemt nog elk jaar toe. En dat dit effect heeft is wel duidelijk: in 2008 werd 9% van de sterfgevallen veroorzaakt door malaria. In 2011 was dat 4%. Om deze trend door te zetten, moet ook voor de toekomst het gebruik en de voorraad van netten worden gewaarborgd.

Verschillende hulporganisaties zetten zich in voor de ondersteuning, de voorkoming van besmetting, en de medische behandeling van malaria in ontwikkelingslanden.


Een voorbeeld van zo'n organisatie die zich inzet is Flying Doctors.

• Ze verspreiden muskietennetten.
• Ze trainen lokale mensen in dorpen om voorlichting te geven over preventie en om medicijnen te verstrekken aan degenen die toch ziek worden.
• Ze leren ambtenaren, docenten en leden van schoolcomités over het voorkomen en behandelen van malaria, zodat zij dat weer door kunnen geven in hun gemeenschap.
• Ze ontwikkelen nieuwe communicatiemiddelen, met eenvoudige uitleg over malaria en vooral veel afbeeldingen. Die gebruiken we om het bewustzijn over malaria te verhogen in dorpen en gemeenschappen waar veel analfabetisme voorkomt, vooral onder vrouwen.
• Ze brengen de ziekte in kaart, zodat Amref samen met de overheid gerichter kan ingrijpen.

Waarom is er nog geen effectief vaccin tegen malaria dat complete bescherming geeft tegen een infectie? 


Info van Leids Universitair Medisch Centrum (LUMC):

Ondanks intensief onderzoek in laboratoria over de hele wereld is er nog steeds geen effectief vaccin dat complete bescherming geeft tegen een infectie. Het blijkt moeilijker te zijn om een vaccin tegen malaria te ontwikkelen dan aanvankelijk werd gedacht. Hierbij spelen o.a. de volgende factoren (mogelijk) een rol:

1) de parasiet zit in het lichaam van de mens meestal 'veilig' in cellen (levercellen of rode bloedcellen) en zijn daar moeilijk bereikbaar voor het afweersysteem (immuunsysteem) van de mens;
2) de eiwitten op de oppervlakte van parasieten kunnen snel veranderen. Door deze zogenaamde antigene variatie en diversiteit is het herkennen (en opruimen) van de parasiet door het afweersysteem niet gemakkelijk. Door snel te veranderen kunnen parasieten dus ontsnappen aan het immuunsysteem;
3) Het blijkt niet gemakkelijk zijn om een specifieke, sterke immuniteit op te wekken tegen de parasiet door middel van vaccinatie met eiwitten van de parasiet. 

Ook natuurlijke infecties in de mens hebben geen sterke, specifieke reactie van het afweersysteem tot gevolg, zodat parasieten effectief opgeruimd worden. Ook mensen die in malaria-gebieden leven, moeten meerdere malaria infecties doorlopen hebben voordat een zekere mate van immuniteit opgebouwd is tegen de parasiet. Het is dus tot nu toe niet eenvoudig gebleken om door middel van een vaccin een sterke immuniteit op te wekken, die een goede bescherming geeft tegen infecties. 

Uitgebreide informatie over het wetenschappelijk malaria-onderzoek van het LUMC is te vinden op het Engelstalige gedeelte van de LUMC website

 

Zijn vaccins en nieuwe medicijnen noodzakelijk voor een effectieve bestrijding van malaria? 

Info van Leids Universitair centrum:

Met de huidige middelen voor de bestrijding van malaria, zoals bestrijding/opruiming van muggen en muggenbroedplaatsen in combinatie met de huidige geneesmiddelen is bestrijding van malaria goed uit te voeren en in veel landen is bestrijding van malaria met deze methoden zeer effectief gebleken. Zo kan bestrijding van muskieten zeer effectief zijn in het terugdringen van het aantal malariagevallen en ook het gebruik van klamboes, geïmpregneerd met insecticiden, kan een goede bescherming geven tegen malaria waardoor het aantal ziektegevallen sterk kan afnemen. 

Maar er is wel een aantal voorwaarden waaraan voldaan moet worden om dit soort bestrijdingscampagnes effectief te laten verlopen, zoals een goed georganiseerde gezondheidszorg die voor iedereen bereikbaar is, een goede infrastructuur, stabiele situaties die langdurige, continue muggenbestrijding mogelijk maken en voldoende financiële middelen. 

In veel ontwikkelingslanden, voornamelijk in Afrika, zijn dit soort gunstige voorwaarden niet aanwezig waardoor de bestrijding van malaria faalt. Een nieuw internationaal bestrijdingsprogramma, 'Roll Back Malaria' met als doel het aantal malariaslachtoffers sterk terug te dringen, richt zich op versterking van de plaatselijke gezondheidszorg, op grote schaal verspreiding van geneesmiddelen, verspreiding van geïmpregneerde muskietennetten, snel opsporen van epidemieën en betere voorlichting.

Dit programma wordt ondersteund door de WHO, UNICEF, de Verenigde Naties en de Wereldbank. Nieuwe goedkope medicijnen en een effectief vaccin dat gemakkelijk toegediend kan worden zijn bijna onmisbaar om het arsenaal aan mogelijkheden voor bestrijding uit te breiden en zouden een belangrijke bijdrage kunnen leveren aan het laten slagen van de 'Roll Back Malaria' campagne. 


Hoe wordt een malariapatiënt behandeld?

Als de ziekte niet direct behandeld wordt met effectieve medicijnen kan het vaak de dood tot gevolg hebben. Er is een behoorlijk arsenaal aan geneesmiddelen voor malaria, en er komen geregeld nieuwe middelen bij. Dat is helaas ook nodig, want de parasiet heeft een sterk vermogen tot het ontwikkelen van resistentie.

Het eerste middel was kinine, een alkaloïde dat uit kinabast (bast van de kinaboom uit Zuid-Amerika) wordt gewonnen. Lange tijd konden de parasieten bestreden worden met chloroquine, een van kinine afgeleid relatief goedkoop middel dat de parasieten in de rode bloedcellen doodt. In de loop der jaren zijn P. falciparum en in mindere mate P. vivax resistent geworden voor chloroquine. Kinine wordt overigens nog steeds veel gebruikt bij gecompliceerde malaria tropica. Het wordt dan vaak per injectie gegeven. Wel treedt in Zuidoost-Azië steeds meer kinine-resistentie op.

 

Nobelprijs geneeskunde 2016 ging naar ontdekking nieuw geneesmiddel tegen malaria

Dit jaar is de meest gewaardeerde en meest gerespecteerde prijs voor geneeskunde, de Nobelprijs, gegaan naar de ontdekking van een nieuw geneesmiddel tegen malaria. De prijs is gewonnen door de Chinese arts dr. YouYou Tu met haar ontdekking van Artemisinine een krachtig middel tegen malaria.

Sinds de ontdekking door dr. Tu wordt Artemisinine uit Artemisa annua op grote schaal toegepast bij malaria. Het is dan ook voorspelbaar dat de vraag groter is dan het aanbod. Er kan maar een keer per jaar worden geoogst, en dat is niet voldoende om aan de groeiende vraag te voldoen. Er is dan ook doorontwikkeld om het artemesinine gen in gistcellen te kweken om zo de opbrengst te vergroten. Tu is de twaalfde vrouw die de Nobelprijs voor Geneeskunde wint. 

 

Hoe kan een microkrediet bijdragen aan verbeterde levensomstandigheden, gezondheid en toegang tot medisch hulp?

Door het verminderen van kwetsbaarheid en het vergroten van inkomsten en spaarmogelijkheden geven financiële diensten arme huishoudens een belangrijke kans: ze kunnen plannen maken voor de toekomst en zijn niet meer alleen bezig met overleven. Ze krijgen de mogelijkheid om meer kinderen voor langere tijd naar school te sturen en om meer geld in de scholing van kun kinderen te investeren. Toegenomen inkomsten leiden eveneens tot betere voeding en betere leefomstandigheden, die zich weer vertalen in minder ziektegevallen. Meer inkomsten betekenen ook dat klanten, indien nodig, medische hulp kunnen zoeken en betalen in plaats van niets te doen of af te wachten tot hun gezondheid ernstig verslechtert. Onderzoek laat zien dat van de armen diegenen die deelnemen aan microfinancieringsprogramma’s, veel beter in staat zijn om hun welzijn op individueel en huishoudelijk niveau te verbeteren dan degenen die hiertoe geen toegang hebben.

Lees meer over microfinanciering en het effect er van op onze website

Enkele voorbeelden van leners/ondernemers die wonen in malaria risicogebieden en geholpen worden door leningen via Wakibi


De Everlyne’s Group* in Kenia

Deze lening helpt om kostenefficiënt zaden en kunstmest te kopen voor het komende plantseizoen.
Everlyne is 53 en heeft negen kinderen. Ze is al meer dan twintig jaar boerin en staat in haar omgeving bekend als een hardwerkende vrouw. Ze is bovendien leidster van een groep van veertien boeren en boerinnen in het Webuye District in Kenia.
Zes jaar geleden begon Everlyne samen te werken met het One Acre Fund. Ze besloot dit te doen omdat ze wilde profiteren van de kwaliteit van het fonds, van de opleidingen en het leren van nieuwe landbouwmethoden. Vanaf dat moment heeft ze de kwaliteit van haar leven zien stijgen. Ook doordat ze dankzij een betere voeding gezonder is gaan leven. Dit jaar heeft ze besloten om de groep te vertegenwoordigen omdat ze daarmee andere boeren kon helpen.

Namens de groep vroeg Everlyne een lening aan van 97.445 KES (vertaler: is ongeveer € 885,-). Met behulp van dit krediet zullen haar groepsleden landbouwhulpmiddelen kunnen aanschaffen waardoor ze samen -op 7,5 hectare land- maïs kunnen planten. De boeren krijgen ook de gelegenheid om met deze lening solar verlichting aan te schaffen. Er is voldoende geld voor acht solar lichten.

Meer weten? Klik dan op deze link 


De Jekabara Group* in Mali

Deze lening helpt om de veeverkoop te verhogen. Tienfing van de Jekabara Group telt zeven leners. Hij is 52 jaar, woont in Mali, en heeft geen officiële opleiding genoten. Hij is getrouwd en heeft acht kinderen, zes jongens en twee meisjes. De kinderen zijn tussen 3 en 28 jaar oud. Vier van de jongens en de twee meisjes gaan naar school.

Zijn vrouw is huisvrouw. Tienfing heeft RMCR om hulp gevraagd om zijn bedrijfje draaiende te houden. Hij fokt vee, en doet dat al heel lang. Hij houdt veel van zijn werk. Hij koopt vee op naburige markten, en verkoopt de dieren op diezelfde markten. De winst die hij maakt wordt gebruikt om de kosten te dekken van de gezondheidszorg, en onderwijs en de kleding van zijn gezin. De steun van RMCR betekent veel voor zijn bedrijf. De verkopen op de markt verlopen vaak moeizaam. In de toekomst zou Tienfing graag een hogere lening willen ontvangen om meer vee te kunnen aanschaffen, zodat hij een hogere winst zou kunnen behalen.

Meer weten? Klik dan op deze link 


De Awa’s Group in Senegal

Deze lening helpt om suiker, olie en thee te kopen. De groep bestaat uit zes personen en maakt onderdeel uit van de banc villageois die werd opgericht op 12 december 2012. Alle leden van de groep zijn vrouw en wonen in hetzelfde dorp en in de omgeving ervan. Ze kunnen goed met elkaar opschieten en delen een gevoel van solidariteit. Ze werken vooral in de handel en de veehouderij.

Ngoye is 35 en moeder van twee kinderen, een jongen en een meisje. Ngoye is al jaren assistente van de banc villageois, en dat kan ze goed. Ze zit ook al lang in de handel, en ze is van plan om met deze nieuwe lening zakken suiker te kopen. Ze gaat ook vaten olie en dozen thee aanschaffen. Ze koopt en verkoopt haar goederen op de weekmarkten en in het dorp.
Ze wil haar verdiensten op een rekening storten bij de banc villageois, en ze wil haar man helpen met de financiering van de dagelijkse kosten van het kopen van voedsel voor het gezin en kleding voor de kinderen. Ook wil ze goederen kopen om daarmee haar bedrijf te versterken en haar klanten een plezier te doen.

Meer weten? Klik op deze link


De Tuungane Mkono Group* in Congo-Kinshasa

Deze lening helpt om maniokmeel en maïs te kopen voor de verkoop. In 2005 begon Odette zonder enige hulp een bedrijfje om maniokmeel en maïs te verkopen. Vandaagdedag stelt haar bedrijfje haar in staat om voor haar familie te zorgen, ondanks een aantal periodes van tegenvallende verkopen. Ze hoopt in de toekomst een groot magazijn te hebben voor haar bedrijfje, en een stenen huis te kunnen aanschaffen.

Meer weten? Klik op deze link


De Magunga Tweyimukye Group* in Oeganda

Deze lening helpt om een grotere voorraad aan te leggen van suiker, bakolie en andere zaken voor de wederverkoop.
Jesca, die vierentwintig is, is lid van een groep die al langere tijd bestaat en die een goede kredietgeschiedenis op zijn naam heeft staan. Ze woont in Kyenjojo in Oeganda. Ze drijft nog steeds in haar eentje een winkel waarin ze alledaagse artikelen verkoopt zoals zeep, suiker, zout, bakolie, en nog veel meer andere artikelen.

Ze verbouwt ook thee, wat haar extra inkomen oplevert voor haar alledaagse levensbehoeften. Ze is dit bedrijfje begonnen toen ze van school moest vanwege schoolgeldproblemen. Ze werkt hard om voor een economisch goede toekomst te kunnen zorgen.

Ze droomt ervan om haar bedrijfje uit te breiden tot groothandelsniveau, en zelfs om verkooppunten te openen in nabijgelegen centra. En dat zonder dat ze op dit moment beschikt over het benodigde kapitaal, en last heeft van de inflatie waardoor de prijzen van haar handelsgoederen stijgen. Met de garantstelling van de Magunga Tweyimukye Group heeft Jesca een lening aangevraagd om een grotere voorraad te kunnen kopen van suiker, bakolie en andere producten voor de verkoop.

Meer weten? Klik op deze link


* Dit zijn groepsprojecten
In een groepsproject krijgt ieder lid van de groep een individuele lening, maar maakt onderdeel uit van een groep individuen. De groep is er om ondersteuning te bieden aan de leden en zorgt voor een systeem van sociale controle bij het terugbetalen van de leningen. Groepen kunnen wel of niet formeel gebonden zijn door een groepsgarantie. Indien er sprake is van een groepsgarantie, zijn de leden van de groep gezamenlijk verantwoordelijk voor de terugbetalingen van hun mede groepsleden indien deze te laat of niet terugbetalen. Veldpartners beschrijven vaak specifiek één lener uit de groep. De beschrijving van het project, de sector en andere kenmerken van het profiel van het groepsproject worden ontleend aan die ene specifieke lener. De overige leden van de groep zijn niet verplicht hun lening voor hetzelfde doel te gebruiken.


Met een lening lossen we het medische probleem niet op.
Maar er wordt wèl een stap gezet.


De ondernemende leners waarmee u nu kennis heeft gemaakt, spelen een actieve rol in hun gemeenschap. Als hun leendoel is bereikt, zullen ze ook beter in staat zijn om medische zorg te zoeken en te vinden. Ze hebben een voorbeeldfunctie in de locale samenleving, en zullen mogelijk anderen inspireren om hun voorbeeld te volgen: het nemen van initiatieven om door middel van ondernemerschap hun leefsituatie te verbeteren.

Wakibi

Wakibi is een platform waar leners en Nederlandse uitleners op eenvoudige wijze bij elkaar worden gebracht. Als onderdeel van een keten is elke schakel van belang. Centrale rol in de keten is het Amerikaanse Kiva. Wakibi betrekt haar leningen van Kiva en stemt deze af op Nederlandse doelgroepen.
Kiva maakt onder andere gebruik van zogenaamde ‘fellows’; vrijwilligers die hun inzichten, ervaringen, foto's en verhalen uit de praktijk met ons delen. Via deze verhalen en beelden wordt duidelijk wat er speelt in verschillende gemeenschappen. Op onze website brengen we telkens een land, gebied, sector of een specifieke doelgroep onder de aandacht. Lees voor meer informatie onze eerder gepubliceerde artikelen.


Redactie Wakibi 2016 - Hansjelle Dijkstra
pers@wakibi.nl

Eerdere artikelen uit de serie ziektes in ontwikkelingslanden:
Ebola-uitbraak dupeert lokale partners en leners in Sierra Leone (2014)
Ebola in ontwikkelingslanden (2016)
Cholera in ontwikkelingslanden (2016)
Hiv en aids in ontwikkelingslanden (2016)
Tuberculose in ontwikkelingslanden (2016)